Neem even afstand van het dagelijkse onstuitbare discours en vorm je mening in alle rust.
Deze cursusweek zal je inzicht geven in wat er deze dagen in de wereld en in Nederland gaande is.
Dan 'overkomt' het je niet zozeer, maar doorzie je het. Dat inzicht maakt je vrij en geeft hoop.
Meer dan ooit halen de beide filosofen nu alles uit de kast om een fundamenteel verbijsterend en verklarend licht te werpen op de actualiteit.Filosofisch vuurwerk! Wie zijn wij, in een wereld waar religies en ideologieën met elkaar botsen? Hoe moeten we omgaan met onze nationale identiteit? Waarom stemmen wij Trump?
In deze cursus ontwikkel je inzichten waarmee je de grote ontwikkelingen op onze aarde beter kunt doorgronden. We houden ons typische zelfbesef tegen het licht en gaan dan de confrontatie aan met andere culturen. We denken dat we niet fundamentalistisch zijn. Maar hoeveel westerse vooroordelen koesteren we nog?
Je bent welkom van 2 tot en met 8 juli 2017
Hans Achterhuis en Petran Kockelkoren zijn al vaak te gast geweest op de Academie op Kreta. Daar zijn we erg trots op en blij mee. Onderwerpen waren bijvoorbeeld Hannah Arendt, 'Filosofie van de gevoelens', 'Filosofie en mythologie' en 'De Tijd'.
Hans Achterhuis: 'We durven het aan om de misschien oudste tekst van de klassieke filosofie als titel te gebruiken voor deze zeer actuele cursus. 'Gnothi seauton' luidde de spreuk die boven de Apollotempel in Delphi stond. Ze werd aan verschillende presocratische denkers, waaronder Thales, toegeschreven. We brengen wel verschuivingen aan in de oude tekst'.
Petran Kockelkoren en Hans Achterhuis
De vraag naar een gemeenschappelijke identiteit
Hans Achterhuis: "In de eerste plaats maken we er een meervoud van. Niet ken uzelve maar kent uzelve. Dat was het overigens impliciet ook al bij de oude Grieken. Zij onderscheidden zich als een 'wij' van de andere volken die zij barbaren noemden. Ook voor hedendaagse mensen wordt in een geglobaliseerde wereld de vraag naar gemeenschappelijke identiteiten steeds dringender. Wie zijn wij, hoe definiëren wij onszelf in een verwarrende veelheid van culturen, ideologieën, religies en nationaliteiten"?
Waarom botsen al die 'culturele zelven'?
Petran Kockelkoren: 'Het 'zelf' in Kent Uzelve moeten we niet opvatten als een authentieke aangeboren identiteit maar als een culturele wisselvallige constructie waar we maar het beste van moeten zien te maken. Geen wonder dat de vele culturele zelven - Europees, India, China, Midden-Oosten - met elkaar botsen. Dat gaan we samen uitzoeken op Kreta'.
Het nieuwe boek van Petran Kockelkoren: een positieve visie op verschillen
Petran Kockelkoren loopt vooruit op zijn boek 'De Indiase Oedipus. Confronterende mythen uit Oost en West', dat in de herfst van 2017 bij uitgeverij Lemniscaat verschijnt. Verrassend is hoe hij hierin via mythologische beeldtaal 'de geopolitiek van emoties' beschrijft. Culturele beelden hechten zich in de huidige globaliserende technologische cultuur aan nieuwe media, van Bollywood tot Nollywood. Daarbij neemt hij de ontwikkeling van de kunsten in Oost en West als leidraad. Voorbeelden uit de etnografie en de beeldende kunst leiden naar een positieve visie op de toekomst van de mondiale technologische cultuur.
Hans Achterhuis met 'De kunst van het vreedzaam vechten'
Hans Achterhuis blikt deels terug op de studie 'De kunst van het vreedzaam vechten' die hij samen met Nico Koning schreef. Lokale en mondiale botsingen tussen culturen en religies kunnen op een vreedzame wijze vorm krijgen. Daarnaast blikt Achterhuis vooruit op een nieuwe studie over de relatie tussen geweld en godsdienst, waar hij aan werkt. Welke rol kunnen religies spelen bij het bevorderen van een vreedzame mondiale beschaving?
Hans Achterhuis (links) aan het woord in de Dorische stad Lato. Petran Kockelkoren (rechts met zonnebril) luistert toe.
Bekijk het videoverslag van hun cursus in 2016.
Bij deze cursus hoort een reader
Om ten volle te kunnen genieten van deze cursusweek zal er een reader met relevante leesteksten worden samengesteld. Die wordt je ruim vooraf toegestuurd. Niet als verplichte leeskost natuurlijk, maar ter verdieping.
Petran Kockelkoren is als geen ander in staat om mythische beeldtaal te verbinden met eigentijdse filosofie.
Voor wie is deze cursus filosofie geschikt?
Hans Achterhuis en Petran Kockelkoren pakken de grote thema's van de wereld bij de kop: de geschiedenis van de tijd, het belang van mythologie in ons huidig denken en handelen, de zoektocht van de mens naar een soort van thuis komen, geweld en religie, je verantwoordelijkheid als burger, etc. Dat is geschikt voor beginnelingen in de filosofie omdat de beide docenten helder Nederlands spreken, vaak ook met humor. Je hebt natuurlijk wel een algemene opleiding nodig (vanaf HBO) om de onderwerpen te kunnen plaatsen. Voor gevorderden in de filosofie zijn deze cursussen verrrassend omdat er onverwachte dwarsverbanden worden gelegd en nieuwe kennis wordt ingebracht en zelfs ontstáát tijdens de cursus.
Het is fantastisch om te zien hoe deze grote vertellers en wandelende wikipedia's, ieder op zijn eigen wijze, de gast weten mee te slepen naar nieuwe denkbeelden en inzichten. Vaak is de informatie zo nieuw, overweldigend en intrigerend, dat er niet direct een 'discussie' op volgt. Dat hoeft dan ook niet. De stof moet eerst indalen en herkauwd worden. Later in de week gaat dat kantelen. Dan komt de discussie los.
WEEKPROGRAMMA
Zondag
16.00 uur
Ontvangst, rondgang door de Academie op Kreta, uiteenzetting over Kreta, voorstelronde. Aansluitend diner.
Maandag
BOTSENDE BESCHAVINGEN
9.00 - 13.00 uur op Villa Dio Petres
In 1993 publiceerde Samuel P.Huntington een baanbrekend artikel, later uitgewerkt tot een boek: Botsende Beschavingen. Huntington beweert daarin dat culturele conflicten zich voortaan niet meer zozeer zullen voordoen langs nationale grenzen op basis van politieke opvattingen of ideologieën, maar dat wereldbeschouwelijke of religieuze verschillen de nieuwe frontlijnen zullen trekken. Met de opkomst van de militante islam leek hij al te snel gelijk te krijgen. Hans Achterhuis introduceert het denken van Huntington.
Petran Kockelkoren stelt een alternatieve zienswijze tegenover Huntington. Geloofssystemen behoren tot de symbolische orde van een cultuur, oftewel tot het domein van denkbeelden en gedachtevorming. Culturele conflicten reiken dieper. Om de drijfveren bloot te leggen, heb je eerder een ‘geopolitiek van de emoties’ nodig (een gelijknamig boek van Dominique Moïsi). Mythen en beelden uit de kunsten van alle werelddelen wijzen hierbij de weg.
Lunch op eigen gelegenheid. Middag vrij.
Diner en film op Villa Dio Petres
In de documentaire 'The Visit' (2015) maken we kennis met een aantal geleerden die overal op aarde overheden voorbereiden op de mogelijke komst van Aliens. Het opmerkelijke aan de film is dat de geleerden nauwelijks praten over de mogelijke aard van de vreemdelingen, maar vooral over de manier waarop we onszelf aan hen moeten presenteren om geen agressie uit te lokken. De vraag is eerder ‘wie zijn wij?’, dan ‘wie zijn zij?’. Als we onze eigen kosmische xenofobie leren doorzien, stemt dat ook nederig tegenover onze andersdenkende soortgenoten.
Dinsdag
WAT HEET 'UZELVE'?
9.00 - 10.30 uur onder de grote boom van Kroustas
Wat we onder het ‘zelf’ verstaan verandert per tijdperk en cultuurkring. Hans Achterhuis behandelt dit thema aan de hand van het begrip 'sociaal karakter' van Erich Fromm. Het gaat daarbij in brede zin om wat wij tegenwoordig identiteit zouden noemen. Dus wie zijn wij? En waarom stemmen wij/zij op Trump? Fromm vroeg zich dat af over de electorale meerderheid die Hitler kreeg.
Wandeling door Kroustas naar Villa Dio Petres
11.30 - 13.30 uur op Villa Dio Petres
Petran Kockelkoren bekijkt onder de titel ‘De Indiase Oedipus’ de verschillen tussen persoonsconstructies in Azië en Europa. De vermaning ‘Kent Uzelve’ krijgt per geval een andere betekenis. Freud gebruikte de Griekse mythe van Oedipus ter verklaring van de Europese persoonsvorming. In India herkent men zichzelf eerder in Ganesha, de god met de olifantenkop. Kunnen we elkaar met zo’n verschillende basis wel begrijpen?
Lunch op Villa Dio Petres
Diner op eigen gelegenheid
Woensdag
WIE ZIJN WIJ? OVER NATIONALITEIT
9.00 - 10.30 uur op Villa Dio Petres
Petran Kockelkoren verkent het thema van de culturele identiteit. Hoe is eergevoel aan nationale trots gehecht? Hoe kan niet-bevestiging of zelfs discriminatie van de eigen identiteit ontaarden in jihadisme? Waarom haten ze ons? Waar zit onze blinde vlek zodat we dat niet snappen?
Reis naar het plaatsje Plaka, aan zee.
11.30 - 13.30 uur in Plaka
Huntington maakte zich niet alleen zorgen over de grote botsingen tussen beschavingen maar ook over de bedreigingen van binnen uit van de Amerikaanse nationale identiteit. Zijn grote studie hierover met de treffende titel ‘Wie zijn wij?’ verscheen in 2004. Hans Achterhuis onderzoekt zijn bezorgdheid. Daarop aansluitend belicht hij een vaak vergeten schat uit de politiek-filosofische erfenis van Hannah Arendt; de kritiek op de natiestaat. Hoe moeten we omgaan met onze nationale identiteit in een samenleving die zowel buiten als binnen de landsgrenzen steeds meer met verschillen geconfronteerd wordt?
Lunch in Plaka
Gelegenheid tot zwemmen en/of een boootocht naar het Venetiaanse vestingeiand Spinalona
Diner in Plaka
Donderdag
DE PERSOONLIJKE NOOT VAN HANS EN PETRAN
9.00 - 11.00 uur
Petran Kockelkoren studeerde filosofie en culturele antropologie vanuit de idee dat filosoferen zich ook in het medium van het beeld moet kunnen voltrekken. Hem interesseren vooral de rituelen en beelden waarmee mensen zich staande houden. Bij het moslimfundalisme maar ook in de gevechten tussen hindoes en moslims in India, en zelfs in de strijd tussen katholieken en protestanten in Ulster, vallen de strijdende partijen terug op religieuze beelden en rituelen. Ze voelen zich in het redelijke democratische debat niet thuis. Wat is hier aan de hand? (Vergelijk het recente boekje van Peter Knoope: Het Westen onder Vuur, de haat verklaard).
11.00 - 15.00 uur
Wandeling door en lezing met picknick in 'Historic Parc' van Kroustas
Hans Achterhuis publiceerde in 1975 al ‘Filosofen van de Derde Wereld’. Nadien is hij niet opgehouden om de gidsende vooroordelen in de filosofieën van het Westen in kaart te brengen. Als hij nu met het gewonnen inzicht opnieuw andere culturen bekijkt, rijst bij hem een fundamentele vraag: waar halen wij het lef vandaan om te denken dat wij een 'overkoepelend standpunt' kunnen betrekken waarin de visie van de andere cultuur wordt 'meegenomen'. Een goed begrip van een andere cultuur zou je namelijk wel eens uit balans kunnen brengen, uit je comfortzone trekken. Hoe ga je daarmee om? En is het te voorkomen?
Diner in Kritsa
Vrijdag
WAAR MOET DAT HEEN?
8.00 - 13.00 uur op Villa Dio Petres
Hoe zal een toekomstige wereld van culturele verscheidenheid eruit zien? De grote techniekfilosofen van de twintigste eeuw dachten dat de wereld er overal hetzelfde uit zou gaan zien: overal McDonalds, Sony, Nike enz. Van de andere kant zou in een mondiale hightech-metropool allerlei subculturele niches kunnen onstaan. Hoe verhoudt zo’n toekomstvisie zich tot de stelling van Hans Achterhuis dat de wereld steeds vreedzamer wordt? En wat betekent globalisering voor de rijkdom aan culturele verscheidenheid die Petran Kockelkoren voorstaat?
Lunch op eigen gelegenheid
Middag vrij
Avond: afscheidsdiner in de de stad Agios Nikolaos
Datum :
Je bent welkom van 2 tot en met 8 juli 2017
Prijzen:
De prijzen in 2017 zijn € 1.269,-- per persoon bij twee personen op een tweepersoonskamer en € 1.395,-- per persoon bij één persoon op een tweepersoonskamer. (€ 1.335,-- voor de eenpersoonskamer is niet meer beschikbaar). Dit is voor een (bijna) geheel verzorgde week, exclusief vlucht. Er worden geen boekingskosten in rekening gebracht. Lees hier meer over onze prijzen. De prijs voor de transfers van en naar Heraklion is € 35,-- enkele reis, per persoon. Weet je nog niet of je de transfers wilt of dat je de bus neemt? Je kunt het de transfers ook later bijboeken (tot 2 maanden voor aanvang van de cursus).
Een exclusieve week voor een beperkte groep
Het minimaal aantal deelnemers voor deze cursus 8 en maximaal 16 deelnemers..
Gastenboek
Lees de ervaringen van eerdere gasten in het gastenboek van Hans Achterhuis en Petran Kockelkoren in 2016, 2015, 2014, 2013.
Wie zijn Hans Achterhuis en Petran Kockelkoren?
Lees meer over Hans Achterhuis en Petran Kockelkoren