archief4

 

'De Vrolijke Wetenschap' is een boek om van te genieten. Speelse en tegelijkertijd belangwekkende filosofische teksten waarmee je Nietzsche kunt leren kennen.

Zo bejubelt een recensist het boek van Nietzsche uit 1882. Door Nietzsche zelf omschreven als een van zijn meest persoonlijke werken, geldt De vrolijke wetenschap als sluitstuk van zijn jaren als 'vrije geest' en luidt het de overgang in naar zijn latere werk. Het boekt handelt over nog altijd actuele thema's als het troebele onderscheid tussen kunst en wetenschap, de grenzen van onze waarheidsliefde en 'het geloof in het doel van het bestaan'. 
 
Wie Nietzsche wil leren kennen, moet zijn teksten lezen. Maar hoe doe je dat? Met welke tekst begin je? En moet je niet van alles al weten om de tekst op een adequate manier te kunnen lezen? Paul van Tongeren neemt je mee aan de hand in deze fascinerende cursusweek.

Je bent welkom van 25 tot en met 31 augustus 2019.
Nog één prachtige kamer op Villa Dio Petres is vrij! 

Deze cursus biedt een grondige kennismaking met het denken van Friedrich Nietzsche (1844-1900). De tekst zal worden ingeleid en uitgelegd, en we zullen proberen te doen wat Nietzsche van zijn lezers verwacht: goed lezen, dat is: langzaam lezen, dat wil zeggen: herkauwen.

Paul van Tongeren
Paul van Tongeren

Een voorbeeld van een aforisme van Nietzsche.

Nietzsches Vrolijke wetenschap bevat vooral aforistische teksten: teksten die niet zozeer een betoog bevatten, maar vragen oproepen, of door beelden de lezer prikkelen en tot eigen gedachten brengen. Eén voorbeeld daarvan is de tekst met de titel Sterrenvriendschap.

Sterrenvriendschap
We zijn vrienden geweest en van elkaar vervreemd geraakt. Maar dat is goed zo, en laten we er geen geheim van maken en het niet wegstoppen alsof we ons ervoor zouden moeten schamen. We zijn twee schepen waarvan elk zijn eigen bestemming heeft en zijn koers ernaartoe; we kunnen elkaar wel kruisen en samen feesten, zoals we ook hebben gedaan – en toen lagen die goedeschepen zo rustig in één haven en in één zon, dat het was alsof ze hun bestemming al hadden bereikt en één bestemming hadden gehad. Maar vervolgens dreef de oppermachtige kracht van onze opdracht ons weer uiteen, naar verschillende zeeën en zonnestreken, en wellicht zien we elkaar nooit meer terug – of we zien elkaar wel terug, maar herkennen elkaar niet meer: de verschillende zeeën en zonnen hebben ons veranderd! Dat we vreemden voor elkaar moeten worden, is de wet die over ons regeert: juist daardoor moeten we meer respect voor elkaar krijgen! Juist daardoor moet de gedachte aan onze vroegere vriendschap heiliger worden! Wie weet bestaat er een kolossale, onzichtbare boog en sterrenbaan waarin onze zo uiteenlopendewegen en bestemmingen als kleine trajecten zijn opgenomen – laten we ons tot deze gedachte verheffen! Maar ons leven is te kort en ons gezichtsvermogen te gering om meer te kunnen zijn dan vrienden in de zin van die verheven mogelijkheid. – Laten we dus in onze sterrenvriendschap geloven, zelfs als we elkaars aardse vijanden zouden moeten zijn.

 

Weekprogramma

De vrolijke wetenschap. We lezen de tekst in de nieuwe Nederlandse vertaling door Hans Driessen, uitgave Vantilt (Nijmegen) 2018.

Zondag

16.00 uur kennismaking en introductie. Diner op Villa Dio Petres.

Maandag

Thema: De vrolijke wetenschap in het geheel van Nietzsches ontwikkeling.

9.00 - 13.00 uur op Villa Dio Petres
Inleidende ochtend waarin het boek dat we gaan lezen wordt geïntroduceerd aan de hand van een inleiding over leven en denken van Nietzsche. Het boek neemt in zijn ontwikkeling een heel bijzondere plaats in. In verband daarmee lezen we het voorwoord (dat Nietzsche toevoegde aan de tweede editie van het boek).

Lunch op eigen gelegenheid

18.00 uur: op Villa Dio Petres
Video-impressie over het leven van Nietzsche: Thinking Places

Diner op Villa Dio Petres

Dinsdag

Thema: Nietzsche lezen.

9.00 - 10.30 uur op Villa Dio Petres
Nietzsche-lezen is een kunst op zich. Hij schrijft nogal wat teksten over lezen en schrijven en ook over hoe hij meent dat zijn boeken gelezen moeten worden. We lezen een aantal van zijn teksten daarover. Maar we besteden ook aandacht aan typische structurerende elementen in zijn in eerste instantie chaotisch lijkende teksten. Als dat niet al duidelijk was, blijkt nu wel dat we de hele Vrolijke wetenschap nooit in een week kunnen lezen op de manier waarop dat volgens Nietzsche zelf zou moeten.

10.30 uur: korte video-presentatie over vallei van Katharo en vertrek naar de vallei van Katharo

11.00 – 13.30 uur: buitenactiviteit op de vlakte.

Katharo2De vallei van Katharo

13.30 uur: In de prachtige vallei van Katharo wordt op een houtvuur een origineel Kretenzische lunch voor je bereid.

Kretenzische lunch in vallei van Katharo

Na de lunch gaan we oefenen in Nietzsche-lezen.

Nietzsche noemt zijn aforistische boeken wel zijn ‘wandelboeken’. Dat is omdat ze ‘wandelend geschreven’ zijn, maar er is iets voor te zeggen om ze ook ‘wandelend te lezen’. We gaan een oefening doen om te ervaren wat dat inhoudt.

Diner op eigen gelegenheid

Woensdag

Thema: De vier domeinen van de cultuur

9.00 uur: vertrek naar de archeologische opgraving van de Dorische stad Lato

9.00 - 10.30 uur in de oude Dorische stad Lato, 4e eeuw voor Chr., de periode van de Griekse filosofen Socrates, Plato, Aristoteles…
Een toepasselijke les op de trappen van Lato over Nietzsche en de (Griekse) Oudheid

Nietzsche was van opleiding eigenlijk geen filosoof, maar klassiek filoloog. Maar al vanaf zijn inaugurele oratie in Bazel maakt hij duidelijk dat de filologische kennis van de oudheid in dienst moet staan van een filosofische kritiek van de eigen cultuur. Dat werkt door in alles wat hij schrijft. We kijken vooral naar de rol die Socrates en Plato in zijn denken spelen.

LatoHet uitzicht vanaf Lato

10.30 - 13.00 uur op Villa Dio Petres
Nietzsche sluit aan bij een antieke traditie als hij zichzelf beschouwt als een arts van de cultuur. Van het werk van de arts is het stellen van een juiste diagnose het eerste en het belangrijkste volgens Nietzsche. De patient van deze filosofische arts, de cultuur, kan gedifferentieerd worden naar vier verschillende domeinen. We zullen die domeinen verkennen, onder andere door ze te herkennen in de eerste vier boeken van De vrolijke wetenschap

13.00 uur: wandeling (15 minuten) naar het restaurant van Maria in Kroustas

14.30 uur: vertrek naar Historic Parc van Kroustas (30 minuten rijden) voor een stilte-wandeling van 1,5 uur. Hans Rutten legt op 4 plaatsen kort uit waar je bent. Circa 3.500 jaar geleden stonden hier 250 Minoïsche boerderijen en zijn er veel offergaven in de bergen gevonden. Sommige stukken hebben een sterk spiritueel karakter.

kroustas bos Historic Parc Kroustas

Diner op eigen gelegenheid

Donderdag

Thema: Het nihilisme

9.00 - 11.30 uur op Villa Dio Petres
De ziekte van de cultuur krijgt in Nietzsches denken vanaf de periode waarin De vrolijke wetenschap verschijnt een duidelijke naam: het nihilisme. Met die naam komt een verdieping van de diagnose. Die bestaat erin dat de arts ontdekt dat hij ook zelf patiënt is. De zelfkritiek is een wezenlijk element van Nietzsches kritiek van de cultuur, zoals we zullen zien aan de hand van verschillende teksten uit het boek dat we lezen.

11.30 - 13.00 uur op Villa Dio Petres

Iedereen selecteert één aforisme uit de 383 die er in het boek staan: de meest aansprekende, of de meest uitdagende, of de meest onbegrijpelijke, of de mooiste of de irritantste. Bereidt een korte presentatie van die tekst voor, waarin je uitlegt waarom je voor die tekst gekozen hebt.

13.00 uur: lunch op Villa Dio Petres

14.30 uur: vertrek naar het charmante plaatsje aan zee: Mochlos. Het is heerlijk om daar even te zwemmen of te relaxen.

MochlosMochlos

17.00 uur: vervolg van de opdracht van deze ochtend; je moet daarvoor immers niet alleen nogal wat lezen, maar om te lezen, moet je ook met de tekst gaan wandelen; en om je presentatie voor te bereiden moet je waarschijnlijk wat opschrijven.

18.30 uur: diner in Mochlos.

Vrijdag

Thema: Nietzsche lezen

9.00 - 13.00 uur op Villa Dio Petres

We besteden de hele ochtend aan het samen lezen van de teksten die de deelnemers hebben geselecteerd.

13.00 uur lunch op villa Dio Petres en afscheidsritueel.

Middag vrij

19.00 uur: afscheidsdiner in Kritsa of Agios Nikolaos.

Zaterdag

Het laatste ontbijt

Datum

Je bent welkom van zondagmiddag 25 tot en met zaterdagochtend 31 augustus 2019.

Je kamer

Kies voor het gezellige dorpspension Argyro óf voor de luxere zeer rustig gelegen Villa Dio Petres. Ga voor alle details naar alle info over je kamerkeuze.

Prijzen

De prijzen zijn vanaf € 1.268,-- per persoon bij twee personen op een tweepersoonskamer, € 1.335,-- voor een eenpersoonskamer en € 1.395,-- per persoon bij één persoon op een tweepersoonskamer. Dit is voor een (bijna) geheel verzorgde week, exclusief vlucht.

Dit is inclusief:

  • reader en/of boek;
  • docent;
  • cursusmaterialen;
  • 6 nachten logies in een airconditioned kamer,
  • 6 maal ontbijt;
  • de in het programma genoemde gezamenlijke picknicks, lunches en diners;
  • koffie/thee, gezuiverd water en vruchtensappen tijdens de door ons verzorgde gezamenlijke momenten;
  • gezuiverd water bij alle gelegenheden;
  • tafelwater bij alle maaltijden;
  • toegangskosten voor bezienswaardigheden in het programma;
  • excursies naar bijzondere plekken;
  • het dagelijks vervoer naar de Academie (Villa Dio Petres) vanuit pension Argyro;
  • alle vervoer bij de excursies;
  • incidenteel vervoer binnen de vrije momenten indien dit logistiek inpasbaar is;
  • boekingskosten.

De prijs is exclusief:

  • vluchten;
  • 3 maaltijden;
  • alcoholische dranken;
  • zelf bestelde frisdranken, vruchtensappen, koffie/thee en andere versnaperingen tijdens de maaltijden in restaurants of andere gelegenheden;
  • persoonlijke uitgaven;
  • annulerings- en reisverzekering


Transfer van en naar de luchthaven Heraklion
We halen je op van (de luchthaven van) Heraklion en brengen je naar (de luchthaven van) Heraklion voor € 40,-, per persoon, enkele reis. Het is een rit van een uur. Een taxi kost € 75 à € 100 enkele reis. Je kunt ook de regionale bus nemen naar Agios Nikolaos. Die kost € 7,70.
Bij boeking krijg je alle verdere informatie.

Een exclusieve week voor een beperkte groep

Het minimum aantal deelnemers voor deze cursus is al bereikt. De cursus gaat dus definitief door. Het maximum aantal deelnemers is 16.

Wie is Paul van Tongeren?

Lees meer hier over Paul van Tongeren