archief4

Hoe verbind je je met de fundamentele vragen over de aarde, het klimaat en de natuur? En waarom zou je er überhaupt een verbinding mee moeten hebben? 

Een filosofische week over de natuur in de natuur. 

Henk Manschot en Joep Dohmen. Twee vrienden, twee filosofen.

Allebei hoogleraar, allebei kenners van de filosofische levenskunst. En ieder met een eigen visie op het werk van Nietzsche. Samen gaan ze op zoek naar een nieuwe aardse levensstijl, waarin mensen verantwoord willen leven en genieten van het samenleven op aarde.
Naar aanleiding van het recente boek Blijf de aarde trouw. Pleidooi voor een nietzscheaanse terrasofie van Henk Manschot hebben ze met elkaar deze filosofische week georganiseerd voor mensen die anno 2019 bewust kiezen voor een eerlijke, natuurlijke levenswijze op een overvolle planeet. Betrokken op de levenskwaliteit van mensen wereldwijd, van dieren, bomen en planten, de lucht en de zee, kortom van de hele aarde. Want de aarde is geen instrument voor onze behoeften. Hoe kunnen we de stem van aarde in ons laten weerklinken? Je bent welkom van 9 tot en met 15 juni 2019.

'Naast meer inzicht in de filosofie van Nietzsche, wat hem toegankelijker maakt, is het persoonlijke aspect van de cursus een sterk punt. Wat is filosofie als het alleen theoretisch is?' 
Einte Rinsma (eerdere gast)

 

Het boek van Henk Manschot gaat de wijde wereld over

De gerenommeerde uitgeverij Bloomsbury (in Londen, New York, Sydney en Delhi)  heeft besloten om het boek van Henk Manschot Blijf de aarde trouw. Pleidooi voor Nietzscheaanse terrasofie in het engels te vertalen. Volgens Bloomsbury is het boek uniek omdat het zeer toegankelijk geschreven is, midden in de tijd staat en mondiaal van belang is.

Kracht in plaats van pessimisme

Joep Dohmen: 'Als je geïnteresseerd bent in de toekomst van jezelf en die van je kleinkinderen, probeer je te leven vanuit kracht. Niet vanuit pessimisme. Dat leidt tot niks. Met kracht de aarde trouw blijven. Dat willen wij je deze week meegeven'.

Kijk naar het interview met Henk Manschot en Joep Dohmen over hun week op Kreta

Klik hieronder op de playknop om te horen en zien hoe beide docenten over hun week vertellen.

Over dieren, Nietzsche, Frans de Waal, voeding, wandelen, jouw houding ten opzichte van de natuur én hoop!

De cursus kent een zorgvuldige opbouw. We openen met een algemene inleiding op de huidige ecologie en het antropoceen, op het leven in een posttraditionele samenleving en de reactie daarop vanuit de filosofische levenskunst. Dinsdag volgt een inleiding in Nietzsche en aandacht voor de persoonlijke beleving van de natuur, bv in wandelen, voeding, omgaan met dieren et cetera. Woensdag krijgen we op een bijzondere locatie inzicht in westerse levensstijlen en bespreken we via Nietzsche ’s biografie zijn voorstel om de aarde trouw te blijven. Donderdag is de dag van de herwaardering. We gaan nader in op twee kernthema’s: de mens-dierverhouding, en de eigen plek op de aarde op zoek naar een lokale ecologische cultuur. Op locatie een stevig nagesprek over beide thema’s. Tot slot blikken we vooruit: hoe blijven we de aarde trouw? In tijden van ongehoorde versnelling gaan we op zoek naar een ecologische kosmologie. De cursist wordt - naar aanleiding van deze week - nadrukkelijk uitgenodigd voor een korte publieke reflectie over zijn of haar eigen houding tot de natuur.
Bij dit alles betrekken we behalve Nietzsche ook andere filosofen: Rousseau en Kant, de romantici, Alexander von Humboldt, Latour en Lovelock, Sloterdijk, Raimund Gaita, Frans de Waal, Eva Meijer, Hartmut Rosa zijn onder anderen onze gidsen. We gaan samen elkaar spreken en bovendien films en documentaires bekijken, zwemmen, wandelen met onze gastheer Hans Rutten, en genieten van de lokale keuken van onze andere gastheer, Jacques Poot. Lectuur van (delen van) deze reader is niet verplicht, maar wordt uiteraard van harte aanbevolen.

'Voor wie bezorgd is om de ecologische crisis, en soms moedeloos wordt van steeds weer alarmerende berichten, zoals bij mij het geval was, biedt deze cursus een fascinerende verkenning voor jezelf. Waar sta ik in mijn omgang met natuur, mijn verhouding tot de aarde?' 
Sophie Ephraim (eerdere gast)

Henk Manschot en Joep Dohmen

 Joep Dohmen (links) en Henk Manschot (rechts) op Kreta

 

 

WEEKPROGRAMMA

 

zondag: ontvangst

De cursus begint op zondag om 16.00 uur. Met een smakelijke ontvangst, een doorkijk op de week, een kennismaking met elkaar en de docenten en een korte presentatie over Kreta. Aansluitend bereidt Argyro (de pensionhoudster) een diner.

maandag: terrasofie en levenskunst 

Vandaag de introductie van de week. Om te beginnen twee inleidingen, een op levenskunst en onze huidige levensstijl, en een over de huidige stand van onze omgang met de aarde. Na twee hoorcolleges in de collegezaal volgt een samenspraak op een van de mooie plekken buiten: onder de boom. In de middag gaan we wandelen en s ’avonds kijken we naar een film.

9.00 - 10.15 uur: de terugkeer van de levenskunst
Sedert enkele decennia is de levenskunst terug in de filosofie. Belangrijke filosofen als Foucault, Neiman, Nussbaum en Sloterdijk schrijven over aandacht, bewust leven, de rol van de ander (empathie), goede gewoontes, omgaan met natuur, met tijd en eindigheid, kortom over goede zelfzorg. Joep Dohmen schreef er verschillende boeken over en presenteert de stand van zaken: hoe kunnen wij vandaag ons leven vorm geven met het oog op een goed ‘aards’ leven?

10.15- 10.45 uur: pauze

10. 45 - 12.00 uur: Henk Manschot: Terrasofie. Op welke planeet leven wij?
De wisselwerking tussen de mensen en de aarde wordt de grote uitdaging van de komende decennia. De huidige ecologische crises (meervoud!) roepen zeer uiteenlopende reacties op. De nieuwe horizon is er gelijktijdig een van pessimisme, hoop en transformatie. Dat roept uiteraard de vraag op naar onze eigen positie en reactie. Henk Manschot neemt de handschoen op en stelt zichzelf en ons de vraag: waar staan we zelf, en hebben we een nieuw verhaal over de aarde nodig?

12.00 -13.00 uur: gesprek onder de boom over de beide ochtendthema’s en hun onderlinge relatie.
Literatuuropgave. Delen uit het boek van Henk Manschot: Blijf de aarde trouw. Pleidooi voor een nietzscheaanse terrasofie (2016). 

13.00 uur: lunch op Villa Dio Petres

Middag: wandeling door het Historic Parc boven Kroustas (1,5 uur lopen)

KroustasHistoric Parc Kroustas

Avond: film en diner op Villa Dio Petres

dinsdag: Nietzsche en natuurbeleving

Vandaag over de binnenkant, de beleving, het persoonlijke gevoel van verbonden¬heid met de natuur. Deze tweede dag is er een waarin we de onverschilligheid tegenover de natuur willen afleggen en juist de omgekeerde beweging maken: hoe weerspiegelt de natuur zich in ons, op welke manieren komt de stem van de natuur in ons tot uiting?

9.00-10.30 uur: Henk Manschot.
Zichzelf beleven als deel van de natuur. Een taak voor de 21e eeuw.
Nietzsches wending is deze: laten we dichter gaan leven bij de natuur. Anders en beter gaan luisteren, zien, proeven en voelen. Laten we proberen een ‘fijnere smaak voor het leven’ te krijgen door het ‘openen van de zinnen’ (Lemaire) en stem geven aan nieuwe ervaringen. Zoals de ervaringen van en tijdens het wandelen: de wandelaar als filosofische levenshouding (vgl. wandelen bij Rousseau en Nietzsches, zie oa Gros). Centraal staat de wisselwerking tussen de mensen en de aarde in ervaringen als tuinieren, zich voeden en een radicaal andere omgang met de dieren: ‘Praat met mijn dieren over het geluk van dieren’ (Zarathoestra). Vandaag over een ‘belevingskosmologie’ als eerste stap in de terrasofie.

10.30-11.00 uur: pauze

11.00- 12.00 uur: Joep Dohmen
De Romantische natuurbeleving. 
‘Het hart is de sleutel tot de wereld en het leven’ (Novalis).
De Romantiek is de grote tegenbeweging van de rationele Verlichting en drukt niet de tegenstelling tussen mens en natuur, maar juist de samenhang en oorspronkelijke eenheid uit. Energie en gevoel, sympathie en verbondenheid zijn begrippen die sedert Rousseau het werk van denkers en dichters als Von Eichendorf, Novalis, Lamartine, Herder en Schlegel domineren ‘Zie de gehele natuur, aanschouw de grote overeenstemming van de schepping. Alles voelt zichzelf en wat daaraan gelijk is, leven weerkaatst leven’. Volgens Herder moet de mens zich van deze oorspronkelijke eenheid weer bewust worden en deze natuurlijkheid in zijn levenswijze tot uitdrukking brengen. Een hoorcollege over de oorsprong van onze huidige natuurbeleving.

12.00-12.30 uur: Michel Onfray over gezonde voeding (film)

12.30 uur: introductie over de vallei van Katharo.
12.45 uur: vertrek naar de vallei van Katharo; op locatie lunch en gezamenlijke tekstlezing en gesprek over voeding.

katharo met aarde groep

cursusgroep in vallei van Katharo

16.30 uur: vertrek 

Diner op eigen gelegenheid

woensdag: Nietzscheaanse levenkunst

8.30- 10.30 uur: excursie naar de Dorische stad Lato

Joep Dohmen in LatoJoep Dohmen in Dorische stad Lato


Hoorcollege op locatie (Joep Dohmen). Odysseus en Socrates, Nietzsche en Sloterdijk: ‘Du sollst dein Leben ändern’ / Jij moet je leven veranderen. Over het leven als reis en de vraag naar onze bestemming. Gezamenlijke tekstlezing.

10.30-11.00 Terugkeer en pauze

11.00- 13.00 uur: Henk Manschot over Nietzsche en experimenteel leven
Deel 1. 11.00-12.00 uur: op weg met Zarathoestra .
Over Nietzsches provocerende, poëtische en riskante manier van denken ‘voorbij goed en kwaad’. Hoe is Nietzsche gelezen? Enkele kernmomenten uit de receptie. Controversen en uitdagingen. Zarathoestra als voorbeeld van existentiële transformatie. Lezing van twee kernteksten: ‘De dwaze mens’ en Voorwoord van AsZ.

Deel 2. 12.00-13.00 uur: experimenteel leven in Nietzscheaanse zin.
Nietzsches visie op de mens als het meest riskante experiment in de evolutie. Van alle wezens die de evolutie tot leven heeft gebracht is de mens het meest vrije maar ook het meest riskante ‘probeersel’ (Versuch/Experiment). “Ja de mens is een ‘probeersel’ van het leven. Uitwerking van De drie aspecten van levenskunst als ‘experiment’. (Zie tekst uit het boek Blijf de aarde trouw).

Lunch op Villa Dio Petres

15.00 uur: Pines wandeling (1,5 uur lopen).

Pines
Pines wandeling

Diner op eigen gelegenheid

donderdag: de relatie tussen mens en dier en het lokale perspectief

9.00-10.45 uur: Henk Manschot: 'mijn plek op aarde'
Wat kunnen wij van andere culturen leren over de relatie van de mensen tot de aarde? Bijvoorbeeld van de rijkdom van de lokale cultuur op Kreta. Hoe kunnen wij in de laat-moderne westerse samenleving een lokale ecologische cultuur uitvinden? Initiatieven, voorbeelden, obstakels. Pleidooi voor ‘de kosmopolitische inlander’. Een poging tot herwaardering van het lokale perspectief.

10.45 – 11.15 uur: pauze

11.15. – 13.00 uur: Joep Dohmen: Het debat over nieuwe omgangsvormen tussen mens en dier.
De moderne visie op het dier (of liever, op allerlei verschillende dieren) vertrekt van de superioriteit van de mens over het dier vanwege de menselijke rede. De afgelopen decennia hebben tal van wetenschappers en filosofen dat beeld onder vuur genomen, al was het alleen al vanwege het lijden dat de redelijke mens het onredelijke dier aandoet. Hoorcollege over of, hoe en waarom we naar een andere omgangsvorm met dieren moeten. Uiteenzetting van de standpunten van Frans de Waal, Ton Lemaire, Martha Nussbaum, Eva Meijer ea.

Vanaf 12.30 uur onder de boom met verhalen van John Berger en Raimund Gaita.

13.00 uur: lunch op Villa Dio Petres

14.30 uur: vertrek naar de badplaats / vissersdorp Mochlos.
Zwemmen in de baai van Mochlos.

Mochlos 2
Mochlos

Vanaf 17.00 in een Hopperachtige enscenering: we luisteren naar elkaars verhalen over het thema: ‘mijn natuurbeleving.’

19.00 uur: diner aan zee.

vrijdag: hoop voor de toekomst: ecologische kosmologie

9.00- 10.15 uur: tijd van leven.
Joep Dohmen over het leven als reis en tijd van leven. We leven in een tijd van ongehoorde versnellingen: productielijnen, verplaatsingen, vervuilingen en ontbossingen verlopen steeds sneller. Veel mensen raken ontregeld door het hoge tempo. Onthaasting is dus het parool, maar de problematiek ligt dieper. Betoog over de temporele boog, de fundamentele tijdelijkheid van ons leven; over de betekenis van de menselijke eindigheid, generativiteit en mijn verantwoor¬delijk-heid voor het leven op aarde.

10.15-10.45 uur: pauze

10.45- 12.00 uur: naar een ecologische kosmologie
Henk Manschot over de weg naar ‘de grote gezondheid’
De geschiedenis van de mensheid tot nu toe is ‘een ontwikkeling zonder richting geweest, een experimenteren zonder doel’ (Nietzsche). Nietzsche introduceert nieuwe kernwoorden als leidraad voor de toekomst. Over ‘Kleine en Grote Gezondheid’; ‘Kleine en Grote Politiek’, ‘Klein en Groot geluk’. Vertaling vandeze begripen naar een nieuw ecologisch bewustzijn.

12.00-13.00 uur: (Her-)schrijf je verhaal over de aarde: jouw aarde.
We hebben allemaal een verhaal over de aarde. Vaak is dat een ver van mijn bed verhaal: de aarde is een planeet onder andere; de aarde als plek waar wij leven; de aarde als ding, als instrument voor onze behoeften; iets met zonnestelsels en zo, maar niet een levende werkelijkheid waar we dagelijks mee bezig zijn. Maar alle klassieke en oosterse filosofen schreven een verhaal over de aarde en de relatie van de mens tot de aarde. Deze kosmisch/terrasofische blik is niet aangeboren maar moet door ieder van ons verworven worden. Waar staan we? Samenspraak onder de boom.

13.00 uur: afsluiting.
lunch op eigen gelegenheid

19.00 uur: slotdiner in Agios Nikolaos of Kritsa

Datum 

Je bent welkom van 9 t/m 15 juni 2019

Je kamer

Kies voor het gezellige dorpspension Argyro of de luxere zeer rustig gelegen Villa Dio Petres. Voor Villa Dio Petres geldt een meerprijs van € 60 à €120. Ga voor alle details naar alle info over je kamerkeuze.

Prijzen

De prijzen zijn vanaf € 1.278,-- per persoon bij twee personen op een tweepersoonskamer, € 1.339,-- voor een eenpersoonskamer en € 1.399,-- per persoon bij één persoon op een tweepersoonskamer. Dit is voor een (bijna) geheel verzorgde week, exclusief vlucht. Er worden geen boekingskosten in rekening gebracht. Lees hier meer over ons prijsbeleid.
Transfer van en naar de luchthaven Heraklion
We halen je op van (de luchthaven van) Heraklion en brengen je naar (de luchthaven van) Heraklion voor € 40,-, per persoon, enkele reis. Het is een rit van een uur. Een taxi kost € 75 à € 100 enkele reis. Je kunt ook de regionale bus nemen naar Agios Nikolaos. Die kost € 7,70.
Bij boeking krijg je alle verdere informatie.

Een exclusieve week voor een beperkte groep

Het minimaal aantal deelnemers voor deze cursus 8 en het maximum is 16 deelnemers.

Gastenboek

Lees de ervaringen van eerdere gasten in het gastenboek van Henk Manschot en Joep Dohmen in 2018

Wie zijn Henk Manschot en Joep Dohmen?

Lees meer over Henk Manschot en Joep Dohmen.