archief4

 

Een cursus over ethisch en authentiek leiderschap in de actuele complexe context.

 

Wat is ‘goed’ leiderschap?

Goed leiderschap draagt bij aan menselijk floreren (evdaimonia), het is stuurmanskunst met een moreel kompas. Maar hoe lezen we dit kompas?

Volgens Aristoteles gebruiken we verschillende vormen van kennis. Zo is er de wetenschappelijke kennis (epistèmè) die vooral feitelijk en beschrijvend is; de technische kennis (technè) die ons technisch vaardig maakt en de wijsheid (phronèsis) die ethisch is en vaak gaat om het aanvoelen wat de juiste keuzes. Deze phronèsis leest het kompas. Het stelt vragen over richting en doel, en raakt onze ziel. In onze organisaties, ondernemingen en politiek hebben we deze wijsheid verwaarloosd. We proberen al onze problemen op te lossen met wetenschappelijke kennis en managementtechnieken. Deze eenzijdigheid past bij een snelle wereld waar economie domineert, wetenschap en technologie ons veel welvaart brachten.

Maar nu lopen we tegen onze grenzen aan en begint er een nieuw tijdperk. Terecht worden grote vragen gesteld als “Wat is dan rechtvaardigheid?” “Wat is echt geluk?” “Zijn er grenzen aan economische groei?” “Draagt technologie bij tot menselijk floreren?” “Wat is integriteit?” Dit zijn ten diepste ethische vragen.

Van leiders verwachten we terecht dat ze professioneel dienen én ethisch deugen. Misschien veronderstellen we de ‘goedheid’ en bekwaamheid om juiste keuzes te maken iets te gemakkelijk. In het licht van de actuele sociale, ecologische en economische uitdagingen en het spel van tegenstrijdige belangen is rechtvaardig leiderschap niet evident. Het goede kiezen vereist moed en wijsheid, kortom een moreel kompas gericht op menselijk floreren en dit binnen de natuurlijke grenzen van onze aarde. Maar hoe werkt zo een kompas? En hoe worden we vaardig in het lezen van dit instrument dat ons helpt bij de levensreis?

In vijf sessies ontvouwen we het morele kompas voor leiders. Niet dat dan alle complexe vragen als vanzelf worden opgelost. In gesprek met filosofie en andere menswetenschappen trachten we ons kompas fijntjes af te stellen, een beter inzicht te krijgen in ons onszelf en de krachtenvelden in de samenleving. We ontdekken de onderdelen van het kompas als ‘heuristisch instrument’ dat helpt bij het oplossen van complexe problemen. De studie van de onderdelen doen we niet puur theoretisch. Het gaat immers om toegepaste ethiek, met beide voetjes in de werkelijkheid. Een leidinggevende is alleen geloofwaardig wanneer hij met anderen een dienende ‘medereiziger’ is, die anderen helpt bij hun eigen zoektocht en de zoektocht van de organisatie. In dit hele proces gaan we in dialoog met de huidige leiderschapstheorie, vooral het model ‘authentiek leiderschap’.

Door de cursus heen weven we een complexe ethische problematiek (casus) waarbij de verschillende elementen van het morele kompas toepassen en verbinden aan de rol van leidinggeven. Dit kan een thema zijn zoals energietransitie, stikstof, migratie, inkomensongelijkheid, inzet van artificiële intelligentie. De keuze van de casus wordt mede bepaald op basis van de gemeenschappelijke interesse van de deelnemers.

De onderstaande beschrijving geeft heel beknopt het theoretische kader weer met de telkens bijhorende readers voor meer achtergrond. Het handboek van M. J. Sandel, Rechtvaardigheid (2015) geeft een algemene inleiding in het ethische denken in de context van een economische gedreven cultuur. Maar vooraleer we de onderdelen van de cursus specifiek bespreken eerst een overzicht van de metaforen die tijdens de cursus op Kreta herhaaldelijk zullen terugkomen.

Je bent welkom van 11 tot en met 17 juni 2023

 

Metaforen van onze zoektocht op Kreta

De reis: onze eigen levensweg, verhaal en identiteit van een authentiek leider, een pelgrim steeds onderweg. Maar ook onze gezamenlijke reis, op weg naar een beter zelf en een betere wereld gericht op menselijk floreren. De mens is altijd onderweg (homo viator).

De kaart: overzicht van het landschap, cultuur, waarden en normen en krachtvelden in de huidige samenleving. Er zijn rivieren en bergpassen waar we niet zonder moeite overheen kunnen, oude paden die we niet langer kennen, symbolen die we niet begrijpen …

Het kompas: een heuristisch instrument (methodisch hulpmiddel) dat ons helpt bij het maken van ethisch verantwoorde keuzes. Het is ook een instrument dat dient om samen als groep richting te vinden. We lezen het kompas dus niet alleen. De onderdelen van dit kompas zijn:

  • Het kompasdoosje: dit zijn de deugden als vormen van persoonlijke excellentie en juiste gewoonten. Zonder het doosje valt alles uit elkaar.
  • De vloeistof van het kompas: dit zijn de waarden waarop alles drijft.
  • De naald van het kompas: deze wijst naar het noorden, het menselijke floreren. De naald staat voor de gevolgen van onze keuzes.
  • De wijzerplaat van het kompas: dit zijn de basisprincipes die vaststaan. Zonder de wijzerplaat kunnen we het kompas niet lezen.

De lezer van het kompas: dit is de authentieke leider die regelmatig gebruik maakt van het kompas en de kunst van het interpreteren leert (hermeneutische ethiek). Dit lezen en interpreteren begint bij zelfkennis en een open houding voor andere mensen en nieuwe ideeën.

 

vdp 1Villa Dio Petres, de cursuslocatie van de Academie op Kreta

Juist op Kreta

Deze cursus sluit aan bij de maatschappelijke situatie in Nederland. De fysieke afstand tot Kreta en de volledig andere fysieke én maatschappelijke omgeving van Kreta, helpen om te reflecteren op die Nederlandse situatie. In de cursus wordt ook aandacht besteed aan de op Kreta nog aanwezige 'commons' als samenwerkingsmodel en de andere maatschappelijke verhoudingen tussen de inwoners van Kreta.

Een exclusieve cursus voor maar maximaal 12 deelnemers

In deze cursus gaan we samen op zoek hoe de geesteswetenschappen kunnen bijdragen aan ethisch en authentiek leiderschap in de actuele complexe context. Om de vraag te beantwoorden “wat is goed leiderschap?” putten we uit de drie tradities van het Europese denken: de Grieks-Romeinse filosofie, het Joods-christelijke denken en de Moderniteit. Tradities die elkaar verrijken en vaak ook in spanning met elkaar staan. Deze oude bronnen brengen we vervolgens in verband met de nieuwste inzichten van leiderschapstheorie, evolutionaire psychologie en organisatiekunde.
Wat betreft het morele kompas besteedt de cursus ruim aandacht aan de betekenis van de klassieke deugdenethiek voor hedendaags authentiek leiderschap.

Let op, het gaat niet alleen om droge ‘kennis’, maar groei in geloofwaardigheid. Wijsheid begint volgens de Oude Grieken altijd bij zelfkennis. Echte ontmoeting met onszelf in relatie tot andere mensen vormt de basis voor de kunst van geloofwaardig leidinggeven. We geven in de cursus dan ook aandacht aan jouw unieke rol en verantwoordelijkheden. Het gaat om dialoog, herbronning en afstellen van jouw morele kompas in de unieke omgeving van Kreta. Een plaats die aan het denken zet …

academie op kreta wandelweek

Is deze cursus iets voor jou?

De cursus “Leiden met moreel kompas” richt zich op bestuurders, (interim)managers en leidinggevenden. In je huidige positie worden je eigen visie en je eigen optreden steeds bepalender voor je effectiviteit. Je rol vergt dat je kleur bekent in de wijze waarop je dilemma’s hanteerbaar maakt. De cursus richt zich op ervaren leiders in de publieke sector, ondernemingen, kerken, zorginstellingen, politiek en onderwijs. Al deze sectoren hebben zo hun lastige uitdagingen en schreeuwen om goed leiderschap ten dienste van menselijk floreren. Voorkennis van filosofie of organisatiekunde is meegenomen maar niet nodig. Je werk vraagt dat je (mede)verantwoordelijk bent voor de praktijk van samenwerking in je organisatie.

De aanpak van de cursus

De cursus verloopt volgens een ritme van interactieve inleidingen, persoonlijke verwerking, onderlinge consultatie, filmbespreking en dialoog. Het delen van elkaars ervaringen vanuit ieders perspectief, over het hanteren van dilemma’s waar je als leidinggevende mee geconfronteerd wordt, maakt het gebodene concreet en toepasbaar. Ook persoonlijke adviezen kunnen deel uitmaken van de week. Het pittige programma is strak opgebouwd met colleges en oefeningen overdag, en een avondprogramma met een reflectief karakter: een diner pensant, een dialoogsessie of filmbespreking.

De prachtige cursuslocatie Villa Dio Petres op Kreta nodigt uit om te vertragen en vragen te behandelen waar je in de hectiek, routine en vluchtigheid van alledag vaak onvoldoende aan toe komt.

Wie is Patrick Nullens?

Patrick Nullens (1964) is bijzonder hoogleraar ethisch leiderschap en menswaardige samenleving aan de Universiteit voor Humanistiek te Utrecht en hoogleraar systematische theologie aan de ETF te Leuven. Hij is een veel gevraagd spreker en ervaren docent. De brug tussen theorie en praktijk is voor hem essentieel. Hij is zelf ook toezichthouder en ervaren bestuurder, zelf betrokken bij diverse projecten gericht op maatschappelijk verantwoord ondernemen. Leiderschap moet zowel authentiek als dienend aan het menselijke floreren. Recent verscheen van hem het boek: Hoop als kunst van verantwoord leiderschap (2021).

Vraag een artikel van Patrick Nullens aan.

Patrick Nullens schreef de oratie 'Leiden met een hart dat ziet'. We sturen je die oratie graag toe. We sturen je ook graag een artikel in Radix over ethisch falen bij leiders: “Leiden zonder filterbubbel”.Stuur daarvoor een korte mail naar info@evdaimonia.com

Weekprogramma

Er is een gedetailleerd weekprogramma. Per dag is beschreven wat de inhoud van de colleges zal zijn en op welke plekken die inhoud wordt behandeld.

Download het weekprogramma in PDF hier.

Datum

Je bent welkom van 11 tot en met 17 juni 2023.

Je logeeradres

Kies voor het gezellige dorpspension Argyro in Kritsa óf voor de luxere zeer rustig gelegen Villa Dio Petres (de cursuslocatie) in Kroustas. Voor Villa Dio Petres geldt een toeslag.

Prijzen

De cursusprijzen zijn

  • € 2.650,-- per persoon bij twee personen op een tweepersoonskamer,
  • € 2.590,-- bij gebruik van een éénpersoonskamer (slechts twee beschikbaar),
  • € 2.650,-- per persoon bij alleengebruik van een tweepersoonskamer,

De cursusprijs is inclusief:

  • reader en/of boek;
  • docent;
  • cursusmaterialen;
  • 6 nachten logies in een airconditioned kamer;
  • 6 maal ontbijt;
  • alle in het programma genoemde gezamenlijke picknicks, lunches en diners;
  • gezuiverd water bij alle gelegenheden;
  • koffie/thee, gezuiverd water en vruchtensappen tijdens de door ons verzorgde gezamenlijke momenten;
  • enkele glazen wijn of bier tijdens de door ons geserveerde maaltijden;
  • tafelwater bij alle maaltijden;
  • excursies naar bijzondere plekken;
  • toegangskosten voor bezienswaardigheden in het programma;
  • vervoer van je logeeradres naar de cursuslokatie en bij excursies, als je geen eigen vervoer hebt;
  • boekingskosten.

De cursusprijs is exclusief:

  • vluchten;
  • transfers tussen (lucht)haven en je logeeradres;
  • 3 maaltijden;
  • zelf bestelde frisdranken en alcoholische dranken, vruchtensappen, koffie/thee en andere versnaperingen tijdens de maaltijden in restaurants of andere gelegenheden;
  • persoonlijke uitgaven;
  • eventuele toeslag voor logies op Villa Dio Petres.
  • annulerings- en reisverzekering.

Korting bij eigen vervoer.
Als je tijdens de cursus zelf zorgt voor alle vervoer (bijvoorbeeld met een huurauto), geldt een korting van € 60.

Hoe kom je op je logeeradres?

Kies voor de luchthaven van Heraklion. Niet Chania. De luchthaven van Heraklion is ongeveer 70 kilometer verwijderd van je logeeradres.

Door regelgeving kunnen wij in 2023 geen luchthaventransfers aanbieden. Dit vervoer is voorbehouden aan openbaar vervoer en taxi's.

Er zijn diverse gemakkelijke manieren om je logeeradres in Kritsa (pension Argyro) of Kroustas (Villa Dio Petres) te bereiken:

  • Neem de intercitybus vanaf de luchthaven van Heraklion naar Agios Nikolaos. De bus (€ 7,10) vertrekt vrijwel ieder uur voor de deur van de luchthaven. Vanaf Agios Nikolaos neem je een taxi (€ 25 à € 30) of als het lukt een aansluitende bus (circa € 2).
  • Huur een auto op de luchthaven van Heraklion. Zeker als je wat langer blijft op Kreta (wat wij zeer aanmoedigen). Als je de auto ook gebruikt tijdens de cursus bieden we je een korting aan van € 60 op de cursusprijs;
  • Neem een taxi vanaf de luchthaven van Heraklion (circa € 120).

Alle genoemde prijzen van bus en taxi zijn een inschatting.

Neem contact op als je met de genoemde mogelijkheden niet kunt reizen en particulier vervoer nodig hebt. De kosten daarvan zijn vergelijkbaar met die van een taxi.

Met een auto of taxi duurt de rit ruim 1 uur. Met openbaar vervoer en aansluitend een taxi circa 2 uur.

Klik hier voor alle informatie over autohuur, taxi en bus.

Een exclusieve week voor een beperkte groep

Het minimaal aantal deelnemers voor deze cursus 8 en het maximum 12 deelnemers.

Je kamer

Je logeert op Villa Dio Petres, de cursuslocatie, of in Pension Argyro.

Op Villa Dio Petres zijn de volgende kamers nog beschikbaar:

  • een tweepersoonskamer die uitsluitend aan twee personen wordt gegeven (één kamer beschikbaar), meerprijs € 120
  • een tweepersoonskamer (ook voor alleengebruik), meerprijs € 120; twee kamers beschikbaar
  • de tweepersoonskamer in de suite voor alleengebruik, eigen terras, gedeelde badkamer, meerprijs € 90
  • de éénpersoonkamer in de suite, eigen terras, gedeelde badkamer, meerprijs € 60.

De suite als geheel (een tweepersoonskamer en een eenpersoonskamer samen) is ook heel geschikt voor 3 samenkomende deelnemers.

Genoemde meerprijs is per kamer en voor de gehele cursusperiode (6 nachten totaal). 

In pension Argyro is één eenpersoonskamer beschikbaar, en meerdere tweepersoonskamers.

Ga naar je kamer keuze voor meer informatie.