Na 'Iemand zijn'.
Joep Dohmen: 'Er zijn niet veel boeken die het leven van een mens kunnen veranderen. Bronnen van het zelf, is er zeker één van'.
Joep Dohmen: 'Vrijwel alle belangrijke filosofische discussies en existentiële problemen komen aan de orde in het werk van de filosoof Charles Taylor (1933). Dat geldt ook voor onze persoonlijke identiteit en de vragen: Wie ben ik? en Wat is de zin van mijn leven? Ik ken geen enkele auteur die deze actuele problematiek zo fundamenteel behandelt als Taylor. Luister maar eens naar zijn antwoorden:
‘Weten wie je bent, betekent dat je je in de morele ruimte kunt oriënteren, een ruimte waarin zich vragen voordoen over goed en kwaad, over wat de moeite waard is en wat niet, over wat van betekenis en gewicht voor je is, en wat onbeduidend en van ondergeschikt belang.’
‘De vraag ‘wie ben ik?’ […] kan nooit worden beantwoord door naam en afkomst te vermelden. Het antwoord op deze vraag is inzicht in wat voor ons van beslissend belang is. Weten wie ik ben, is een afgeleide van weten waar ik sta. Mijn identiteit wordt afgebakend door de verbintenissen en identificaties die het kader of de horizon bieden waarbinnen ik van geval tot geval kan proberen te bepalen wat goed of waardevol is, wat gedaan behoort te worden, wat ik onderschrijf of waartegen ik me verzet. Met andere woorden, het is de horizon waarbinnen ik in staat ben een standpunt in te nemen.’
Je bent welkom van 25 tot en met 31 augustus 2024
Joep Dohmen op Kreta
Taylors antwoorden op de vraag wat ons leven de moeite waard maakt en waarom!
Joep Dohmen: 'Om zulke antwoorden kun je niet heen. Ze staan in het boek Bronnen van het zelf: De ontstaansgeschiedenis van de moderne identiteit (1989/2007). Ze komen in vergelijkbare bewoordingen ook aan de orde in de andere delen van zijn indrukwekkend oeuvre. In deze cursus bespreken we Taylors antwoorden op de vraag wat ons leven de moeite waard maakt en waarom! Samen bestuderen we die antwoorden aan de hand van de Bronnen van het zelf en van enkele verwante passages uit andere bekende werken.
Taylor laat ons zien hoe de westerse filosofie in de afgelopen 2500 jaar een aantal belangrijke bronnen heeft gevormd, die voor onze moderne identiteit en levenswijze van beslissende betekenis zijn geworden. Zijn voornaamste stelling is dat ons leven zonder deze en dergelijke bronnen leeg en zinloos wordt. Dit is echter wel wat hij met onze dominante liberale levensstijl ziet gebeuren: toenemende vervlakking en een morele en spirituele leegte'.
Een bron geeft je inspiratie en bezieling.
Joep Dohmen: 'Maar wat is eigenlijk een bron, en waarom is zo’n bron van belang? Een bron bevat een bepaalde grondstof die je nodig hebt. Ze is iets waarmee je begint, waaruit je put, wat jou voedt en in stand houdt. Meer nog, waar je je inspiratie en bezieling vandaan haalt. Een bron bevat een morele oriëntatie die jouw leven richting geeft. De bronnen van het zelf zijn dus morele inspiratiebronnen die jouw leven betekenis verlenen. Ze vormen de culturele horizon of het waardenkader zonder welk ons leven leeg en betekenisloos wordt. Om dat goed te begrijpen, moeten we betekenis en de inhoud van zulke bronnen van het zelf onderzoeken, en dat is precies wat we in deze cursus gaan doen.'
Wat biedt deze cursus?
- We bespreken de grote lijnen en cesuren in de geschiedenis van onze westerse cultuur.
- We bestuderen een aantal belangrijke bronnen van zingeving zoals die te vinden zijn in het werk van Plato, Augustinus, Montaigne, Descartes, Kant, Rousseau, Nietzsche, Kierkegaard, Sartre, Foucault en andere actuele denkers.
- We bespreken de waarde van Taylors visie van ‘de morele ruimte’ en zijn stelling dat we zonder een horizon of kader van morele waarden geen zinvol leven kunnen leiden.
- We onderzoeken de voorwaarden waaronder volgens Taylor een authentiek en sociaal leven ook vandaag nog altijd mogelijk is.
Hoe gaan we in deze cursusweek te werk?
Joep Dohmen: 'Taylors boek De bronnen van het zelf bestaat uit drie onderdelen. Het eerste beslaat omstreeks 150 pagina’s en gaat over Taylors eigen moraalfilosofie en zijn visie op een zinvol leven. Dan volgt het historische onderdeel - de bronnen die tot het moderne zelf hebben geleid - dat 450 pagina’s (!) beslaat. Het slotdeel, de conclusie, is verhoudingsgewijs kort en bedraagt slechts 35 pagina’s.
We kunnen en hoeven niet alles lezen, dus hieruit en uit aanverwant werk van Taylor bied ik een gerichte selectie.
We behandelen en bespreken elke dag een onderdeel van Taylors eigen visie (I). Ik geef hoorcolleges over Taylors bronnenonderzoek. We bestuderen en lezen samen, deels in werkgroepen, een aantal kernfragmenten rondom vragen als : wat is het Goede bij Plato? Wat betekent de radicale reflectie bij Augustinus? Hoe en waarom leert Montaigne zelfaanvaarding? Et cetera. Op deze manier begrijpen we beter hoe onze westerse persoonlijke identiteit tot stand gekomen is (II).
De kern van de zaak is zoals gezegd Taylors visie op onze huidige levensstijl: onder welke voorwaarden kunnen we spreken van een moreel en zinvol leven (III)? De bedoeling van deze cursus is heel nadrukkelijk om deze belangrijke filosofische visie concreet te verbinden met ons eigen alledaagse leven. Hoorcolleges worden afgewisseld met werkgroepen, tekstlezingen, wandelingen et cetera. We zijn dagelijks met elkaar in gesprek over onze ideeeën en persoonlijke ontwikkeling. Het programma omvat voorts documentaires, een of twee speelfilm, interviews en presentaties.'
Martijn Janssen als sidekick
Joep Dohmen: 'Filosoof Martijn Janssen is afgestudeerd op het late werk van Charles Taylor, in het bijzonder op The language animal. Inmiddels bereidt hij een promotie voor over educatie van jongeren waarin het werk van Taylor een grote rol gaat spelen. We voeren samen intense gesprekken over het hele œuvre van Taylor. De afgelopen maanden ben ik op het idee gekomen om Martijn te vragen om mee te doen aan de cursus op Kreta. Ik acht zijn kennis van grote meerwaarde, bovendien is Martijn een bevlogen en goede docent van wie we erg kunnen genieten'.
Binnenkort verschijnt hier meer informatie over hun taakverdeling. Joep Dohmen en Martijn Janssen zijn nog in overleg.
Boek en reader
De cursist wordt geacht het boek (een geschenk voor het leven zegt Joep!) zelf aan te schaffen. Ieder krijgt tijdig een beknopte reader toegestuurd met een leeswijzer voor het boek, en enkele aanvullende teksten.
Interview met Joep Dohmen
Klik hier om een interview met Joep Dohmen met Spohie over levenskunst te downloaden.
Vraag de inleiding over de Bronnen van het zelf, geschreven door Joep Dohmen
Deze inleiding (29 pagina's) kunnen we je digitaal toesturen. Stuur daarvoor een kort mailtje naar info@evdaimonia.com
WEEKPROGRAMMA
Misschien gaan de excursiedoelen nog veranderen. We zoeken steeds naar nieuwe plekken en de juiste afwisseling.
zondag
16.00 - 20.30 uur: kennismaking, doorkijk in de week, presentatie over Kreta en diner.
maandag
thema: Wie is Charles Taylor? Zijn filosofisch oeuvre. Persoonlijke identiteit en de moraal van authenticiteit en erkenning.
9.00 - 10.30 uur: college in de Dorische stad Lato
11.00 - 13.00 uur college op Villa Dio Petres
13.00 uur: lunch op eigen gelegenheid
Middag vrij.
18.00 uur: toepasselijke film en diner op Villa Dio Petres
dinsdag
thema: Taylor’s visie op de filosofie van Plato tot Descartes: de bronnen van de premoderne moraal.
9.00 - 12.50 uur: college op Villa Dio Petres
12.50 uur presentatie over de Vallei van Katharo
13.00 uur - 18.00 uur
Lunch, wandeling en samenspraak in de vallei van Katharo
Het diner is op eigen gelegenheid.
woensdag
thema: Taylor over onthechting (Descartes), Verlichting (Kant) en de Romantiek (Rousseau). De spanningen tussen rede en hart.
9.00 - 13.00 uur: college op Villa Dio Petres
13.00 uur: lunch in het dorp Kroustas
Aansluitend een eenvoudige wandeling rond het dorp Kroustas.
16.30 uur presentatie van de gastheren over de samenleving op Kreta: 'Wij zijn, dus ik ben'.
Vragenuur, voorzien van mezédes (Griekse tapas).
19.30 uur einde
donderdag
thema: Taylor en de ontmaskeringen in het postromantische tijdperk: Nietzsches argwaan; Dostojewski’s gevecht tegen het nihilisme en Foucaults opvatting van disciplinering.
9.00 - 13.00 uur: college op Villa Dio Petres
13.00 uur: vertrek met lunch-trommel naar een nog te kiezen bestemming
Diner parlant op Villa Dio Petres
vrijdag
thema: Zingeving en vervulling volgens Taylor. De voorwaarden voor een authentiek en verbonden leven.
9.00 - 13.00 uur: college op Villa Dio Petres
Lunch op eigen gelegenheid
Middag vrij.
18.30 uur: slotdiner op Villa Dio Petres.
zaterdag
De week eindigt met het laatste ontbijt.
Datum
Je bent welkom van 25 tot en met 31 augustus 2024.
Prijzen
De prijzen zijn:
- € 1.535,-- per persoon bij twee personen op een tweepersoonskamer,
- € 1.595,-- bij gebruik van een éénpersoonskamer (slechts twee beschikbaar),
- € 1.655,-- per persoon bij alleengebruik van een tweepersoonskamer.
De cursusprijs is inclusief:
- reader;
- docent;
- cursusmaterialen;
- 6 nachten logies in een airconditioned kamer;
- 6 maal ontbijt;
- alle in het programma genoemde gezamenlijke picknicks, lunches en diners;
- gezuiverd water bij alle gelegenheden;
- koffie/thee, gezuiverd water en vruchtensappen tijdens de door ons verzorgde gezamenlijke momenten;
- enkele glazen wijn of bier tijdens de door ons geserveerde maaltijden;
- tafelwater bij alle maaltijden;
- excursies naar bijzondere plekken;
- toegangskosten voor bezienswaardigheden in het programma;
- vervoer van je logeeradres naar de cursuslokatie en bij excursies, als je geen eigen vervoer hebt;
- boekingskosten.
De cursusprijs is exclusief:
- vluchten;
- transfers tussen (lucht)haven en je logeeradres;
- 3 maaltijden;
- zelf bestelde frisdranken en alcoholische dranken, vruchtensappen, koffie/thee en andere versnaperingen tijdens de maaltijden in restaurants of andere gelegenheden;
- persoonlijke uitgaven;
- eventuele toeslag voor logies op Villa Dio Petres.
- annulerings- en reisverzekering
- het boek 'De bronnen van het zelf' van Charles Taylor.
Korting bij eigen vervoer.
Als je tijdens de cursus zelf zorgt voor alle vervoer (bijvoorbeeld met een huurauto), geldt een korting van € 60,--.
Hoe kom je op je logeeradres?
Kies voor de luchthaven van Heraklion. Niet Chania. De luchthaven van Heraklion is ongeveer 70 kilometer verwijderd van je logeeradres. Het vervoer naar je logeeradres is voorbehouden aan openbaar vervoer en taxi's.
Er zijn diverse gemakkelijke manieren om je logeeradres in Kritsa (pension Argyro) of Kroustas (Villa Dio Petres) te bereiken:
- Neem de intercitybus vanaf de luchthaven van Heraklion naar Agios Nikolaos. De bus (€ 7,10) vertrekt vrijwel ieder uur voor de deur van de luchthaven. Vanaf Agios Nikolaos neem je een taxi (€ 25 à € 30) of als het lukt een aansluitende bus (circa € 2).
- Huur een auto op de luchthaven van Heraklion. Zeker als je wat langer blijft op Kreta (wat wij zeer aanmoedigen). Als je de auto ook gebruikt tijdens de cursus bieden we je een korting aan;
- Neem een taxi vanaf de luchthaven van Heraklion (circa € 100).
Alle genoemde prijzen van bus en taxi zijn een inschatting.
Neem contact op als je met de genoemde mogelijkheden niet kunt reizen en particulier vervoer nodig hebt. De kosten daarvan zijn vergelijkbaar met die van een taxi.
Met een auto of taxi duurt de rit ruim 1 uur. Met openbaar vervoer en aansluitend een taxi circa 2 uur.
Klik hier voor alle informatie over autohuur, taxi en bus.
Een exclusieve week voor een beperkte groep
Het minimum aantal deelnemers voor deze cursus is 8 en het maximum is 16 deelnemers.
Gastenboek
Lees de ervaringen van eerdere gasten van Joep Dohmen in 2011-2012, 2013, juni 2014, augustus 2014, mei 2015, oktober 2015, mei 2016, september 2016, mei 2017, september 2017 en oktober 2018 en juli 2020, oktober 2021, 2022 en 2023
Wie is Joep Dohmen?
Lees hier meer over Joep Dohmen.
Je kamer
Je logeert in Pension Argyro.
In pension Argyro is nog één tweepersoonskamers beschikbaar, ook voor alleengebruik.
In B&B Hotel Villa Dio Petres (de cursuslocatie) zijn geen kamers meer beschikbaar.
Ga naar je kamer keuze voor meer informatie.