Oproep van Joep Dohmen: Waarom levenskunst vandaag voor iedereen zo belangrijk is.
Joep Dohmen: In deze verwarrende dagen van 2017 denk ik regelmatig aan het gezegde van de grote schrijver en dichter Jorg Luis Borges: “de tijden zijn nooit goed geweest.”
Dat is Argentijnse scepsis om ons eraan te herinneren dat er altijd weer donkere dagen in de geschiedenis van de mensheid zullen komen en dat je daar dan klaar voor moet zijn"
Weten wij wat ons te doen staat, nu zich andere tijden aandienen?
"Wat we dan nodig hebben is levenskunst! Het is bijvoorbeeld geen toeval dat de levenskunst van de stoïcijnen opkomt telkens als er weer grote onzekerheid is en er rampen en oorlogen dreigen. ‘Weet wat in je macht staat en wat niet”. Als je dat weet, weet je volgens de stoïcijn onmiddellijk wat je te doen staat. Toen Nero langskwam wist Seneca genoeg en sneed zich meteen de aderen door.
Maar weten wij West-Europeanen die geboren zijn na WOII, die zelf geen enkele oorlog gekend hebben en die gewend geraakt zijn aan een vreedzaam leven… weten wij wat ons te doen staat, nu zich andere tijden aandienen? De meesten van ons hebben trouwens al veel langer hun twijfels en weten al een hele tijd niet zeker meer waar hun commitments liggen en waaraan ze zich nog echt willen hechten. Dan horen we: ‘Vroeger hing er een touwtje uit de deur’. Vroeger hadden we nog vertrouwen in elkaar en daarmee op zijn minst enig zelfvertrouwen. Maar vroeger had je ook veel paternalisme en sociale controle; en vroeger is voorbij en we hebben niet zomaar een nieuw vertrouwen. Vandaag staan zowel ons persoonlijk leven als onze gemeenschapsvorm opnieuw op het spel."
Wij moderne mensen zijn minder op zoek naar losmaking als wel naar nieuwe vormen van hechting.
"Sinds 25 jaar hou ik me bezig met levenskunst en dat is geen willekeurige en persoonlijke hobby. Laat ik het kort uitleggen. De afgelopen drie eeuwen, omstreeks vanaf de Verlichting, zijn de meeste hiërarchische gemeenschaps-vormen en tradities in het westen gaandeweg verdwenen. Het proces van modernisering heeft geleid tot verregaande secularisering, individualisering en de opmars van markt, technologie en wetenschap. De jaren zestig van de vorige eeuw stonden vooral in het teken van emancipatie en onthechting. Zelfbeschikking werd de moraal: maak je los en zoek het zelf uit. Dat klonk goed en ik vond het zelf ook heerlijk om ‘mijn eigen gang’ te gaan. Maar vandaag loopt het neoliberalisme tegen zijn grenzen aan, want ons innerlijk leven staat onder grote druk. Wij moderne mensen zijn minder op zoek naar losmaking als wel naar nieuwe vormen van hechting. Daarbij hebben we twee problemen: 1. we vertrouwen niet zomaar op de nieuwe zelfbenoemde leiders. 2. We vertrouwen ook niet zomaar onszelf. De tragiek van het liberalisme is dat het ons niet geleerd heeft hoe we moeten omgaan met onze negatieve vrijheid (invloed en inmenging), en evenmin met onze positieve vrijheid: hoe zet ik de koers uit van mijn leven? Het gevolg laat zich raden: wij laatmoderne mensen voeren allemaal dezelfde queeste, de zoektocht naar het goede leven in verwarrende, laatmoderne tijden."
Praktische filosofie
"Welke rol kan de filosofie daarbij spelen? Volgens een gangbare opvatting is filosofie vanaf dag 1 ‘praktische filosofie’ geweest, een leerproces met het oog op het verwerven van praktische wijsheid. De hele Grieks-Romeinse cultuur was diep doordrongen van het feit dat de mens een eindig, sterfelijk wezen is. Dit besef van eindigheid is vaak angstwekkend en ondraaglijk. Hoe kunnen we leren omgaan met de eindigheid? Hoe kunnen we goed leven? Hoe vinden we samen zin en heil? Socrates liep de markt op en riep de mensheid al op tot zelfkennis. Sindsdien kan de westerse filosofie worden opgevat als levenskunst, als de poging om telkens weer aan het eigen leven een eigen vorm te geven die past bij de tijdsgeest waarin men leeft. Telkens opnieuw gaat het daarbij om de persoonlijke vormgeving van de eigen manieren van denken, voelen en willen, te midden van andere mensen in een bepaalde tijdruimtelijke context."
Ik nodig u uit
"Op Kreta geef ik sinds een jaar of vijf toegankelijke lessen in levenskunst. Die gaan over ons menszijn, onze relaties, de tijd waarin we leven en de zin van ons leven. Ik baseer me daarbij uiteraard op mijn eigen concrete kennis van de westerse filosofie die ik de afgelopen veertig jaar heb opgedaan, maar ook van allerlei nieuwe, recente inzichten op het gebied van de levensfilosofie. Ik doe dat steeds tegen de achtergrond van de meest dominante maatschappelijke en culturele ontwikke¬lingen en de levensvragen die juist vandaag opkomen. U krijgt een levendig programma waarin alle onderdelen van praktische wijsheid in hun onderlinge samenhang behandeld worden: zelfkennis, onze emoties en verlangens, onze deugden en motivatie, onze relaties en visie op het goede leven. Bovendien vindt dit alles plaats op het prachtige eiland Kreta, de bakermat van de westerse beschaving, waar de mensheid voor het eerst tot zelfbewustzijn kwam. Het is als met een concert: de nabijheid met de echte uitvoering van de oorspronkelijke muziek bezorgt ons een onvervangbare ervaring. Als we hier samen filosoferen over onze diepste vragen van vandaag, kunnen we weer winnen aan zelfvertrouwen. Ik nodig u daartoe van harte uit!" Einde citaat Joep Dohmen.
Je bent welkom van 21 tot en met 27 mei 2017. Klik hier voor de periode van 17 t/m 23 september 2017.
Deze cursus van Joep Dohmen heeft een nieuwe aanpak
Moderne Levenskunst beoogt het moderne individu te ondersteunen bij deze zoektocht. Behalve de inhoud is ook de aanpak van deze cursus nieuw. Joep Dohmen laat zien dat de filosofie over ons moderne leven veel radicaler denkt dan modieuze zelfhulpboeken van allerlei aard. Deze cursus Moderne Levenskunst bevat drie lijnen:
- verdieping
- oefening
- inspiratie.
Verdieping
De cursus laat zien dat de vormgeving van ons leven een holistisch ontwikkelingsproces is in een posttraditionele samenleving. Het gaat bij die vormgeving (Bildung) om jouw eigen manier van denken, voelen en willen, te midden van andere mensen in een bepaalde tijdruimtelijke context. Nieuwe topics in de cursus zijn de praktische levenswijsheid van Hannah Arendt; de omgang met emoties volgens Martha Nussbaum (Woede, 2016); het recente werk van Peter Bieri over respect en zelfrespect; het debat over het goede leven bij Etzioni.
Oefening
Er worden ook oefeningen gedaan. Het gaat immers om praktische filosofie. Daarom zullen we regelmatig gaan oefenen in ‘de kunst van’. Concreet zal het gaan om reflectie (hermeneutiek), conversatie, welsprekendheid, (zelf)respect, omgaan met emoties, aandacht en loslaten, de oriëntatie op het goede.
Inspiratie
We laten ons inspireren door biografische verhalen, documentaires over concrete filosofen, toepasselijke speelfilms, kunstvormen zoals poëzie, muziek en schilderkunst, maar ook door de Kretenzische natuur en de keuken van Kreta.
Bekijk de video met Joep Dohmen op Kreta in 2016
In onderstaande video vertelt Joep Dohmen over zijn cursus van 2016 en zie je in wat voor sfeer de cursus verloopt.
Voor wie is een cursus met Joep Dohmen geschikt en bedoeld?
Deze cursus is bedoeld voor jong en oud. Voor zowel beginnende enthousiastelingen als voor gevorderden. Voor iedereen die graag een goed leven wil leiden met zichzelf en met anderen, die goed beseft dat dat allesbehalve makkelijk is en die wil weten wat de moderne filosofie hem of haar daarover kan leren. Ruim honderdvijftig jaar geleden zei Sören Kierkegaard: niemand durft ‘ik’ te zeggen. Vandaag zegt iedereen ik. In een bekende passage uit The life of Brian van Monty Python (1979) roept Brian vanaf het balkon tegen de massa: you’re all individuals. En de massa schreeuwt terug: Yes, we’re all individuals. Het ‘dikke ik’ is vandaag niet langer een grap. Moderne Levenskunst, zelf mee vorm geven aan je eigen leven, is zowel persoonlijk als maatschappelijk urgent, want zonder persoonlijke vormgeving riskeren we een samenleving van slachtoffers, narcisten en megalomane idioten. Welkom op Kreta!
DOWNLOAD HET COMPLETE WEEKPROGRAMMA OF VRAAG HET AAN
Download hier het complete weekprogramma in de vorm van een pdf-document. Of vraag het aan door een mailtje te sturen naar info@evdaimonia.com met de tekst 'weekprogramma Joep Dohmen'.
Datum:
Je bent welkom van 21 tot en met 27 mei 2017.
Prijzen:
De prijzen zijn vanaf € 1.282,-- per persoon bij twee personen op een tweepersoonskamer en € 1.393,-- per persoon bij één persoon op een tweepersoonskamer. (€ 1.333,-- voor de eenpersoonskamer is niet meer beschikbaar). Dit is voor een (bijna) geheel verzorgde week, exclusief vlucht. Er worden geen boekingskosten in rekening gebracht. Lees hier meer over onze prijzen. De prijs voor de transfers van en naar Heraklion is € 35,-- enkele reis, per persoon. Weet je nog niet of je de transfers wilt of dat je de bus neemt? Je kunt het de transfers ook later bijboeken (tot 2 maanden voor aanvang van de cursus).
Een exclusieve week voor een beperkte groep
Het minimum aantal deelnemers is 8, het maximum is 16 deelnemers.
Gastenboek
Lees de ervaringen van eerdere gasten in de gastenboekenseptember 2016, mei 2016, 2015, 2014, 2014, 2013, 2012.
Wie is Joep Dohmen?
Lees meer over Joep Dohmen.