archief4

 

De verovering van de vrijheid. Ofwel: hoe geef jij je leven nieuwe zin!

Je bent welkom van 27 augustus tot en met 2 september 2023.

buitenschool op terras 1

 

Er is geen uitgetekend pad dat naar de verlossing leidt. De mens moet die weg voortdurend zelf kiezen. Om te kunnen kiezen is hij vrij, verantwoordelijk, zonder excuus. Alle hoop ligt in hemzelf. Sartre

 

Kan het existentialisme ons redden? Joep Dohmen:

'Vandaag de dag beleven we de terugkeer van het existentialisme. Je ziet het overal. Er verschijnen nieuwe boeken, films en toneelstukken en de grote denkers van deze beweging uit de afgelopen twee eeuwen worden onder het postmoderne stof vandaan gehaald. Alles welbeschouwd is dat niet zo heel vreemd in het neoliberale tijdperk. Ook al wordt de individu­alisering en de keuzevrijheid vandaag alom centraal gesteld, menigeen voelt zich bij lange na niet in staat om zijn of haar mogelijkheden als mens te benutten. Het tegendeel is eerder het geval: in onze hectische samenleving voelen veel mensen zich eerder angstig en vervreemd.

Terwijl de meesten onder ons graag hun eigen leven zouden willen leiden en zich op een vitale manier verbonden zouden weten met anderen en met de wereld, lijkt het alsof het persoonlijke leven ons de afgelopen decennia steeds verder door de vingers glipt. In dat opzicht is het geen verrassing dat we vandaag weer houvast zoeken en teruggrijpen op het existentialisme als de filosofie van de innerlijke vrijheid, van zelf kiezen en je eigen verantwoordelijkheid nemen. Zijn we misschien vergeten wat de grote existentialisten ons wilden leren? Over de oorsprong van het existentialisme, de belangrijkste denkers en denkbeelden, en over de belangrijkste critici gaat deze cursus. Het existentialisme was de laatste grote subjectfilosofie die licht wierp op de mogelijke vorming van ons innerlijk.

Durven we niet meer in de spiegel te kijken?     

We zullen in deze cursus de filosofie van het existentialisme nader beschouwen. Uiteraard besteden we ook aandacht aan het existentialisme als de modieuze beweging die het ook was: denk aan de opkomst van de jazz, de zwarte coltrui, de verbeelding en de ‘vrije liefde’, zoals te zien is in de film Rendez-Vous de Juillet (1949) waarin de generatie Saint-Germain-des-Prés afscheid neemt van haar autoritaire milieu. We zien daarin dezelfde twijfel die ook vandaag weer de opsteekt: bevrijding en emancipatie zijn belangrijk, maar wat is daarna de richting? Hoe is een goed leven zonder eigen oriën­tatie mogelijk? Zonder de waarachtige ernst van den­kers als Camus, Sartre en De Beauvoir zou deze eerste persoonlijke bevrijdings­beweging waarschijn­lijk al lang vergeten zijn. We moeten onder de oppervlakte van de modieuze beweging kijken en ons concentreren op de diepere betekenis van het existentialisme.

We beginnen bij de twee grote voorlopers van het existentia­lisme: Sören Kierkegaard en Friedrich Nietzsche, een radicaal christelijk denker en een al even radicale atheïst uit de 19e eeuw. ‘Niemand durft ik te zeggen’, zei Kierke­gaard over zijn medeburgers en hij stelde als eerste filosoof de persoonlijke keuze centraal. In zijn werk wordt de individuele mens eerst en vooral als actor gezien die zich door zijn eigen keuzes verantwoordelijk wil stellen voor de kwaliteit van zijn leven. Het gaat daarbij vooral om complexe levenskeuzes zoals het aangaan van een liefdesverhouding, zich voor of tegen een vriend keren, de keuze van een beroep of ontslag nemen. Alleen gaan wonen of stevig vast­houden aan een moeizaam huwelijk. Zich voorgoed losmaken van de jarenlange leugens in het luxe leven. Een carrière ontwikkelen of zich opofferen voor een ander. Kierkegaard zei het zo:

De keus zelf is beslissend voor de inhoud van de persoonlijkheid; door de keus zelf daalt zij neer in het gekozene, en als ze niet kiest zal ze verkwijnen en wegteren […] De vraag is hier, onder welke kwalificaties men het gehele bestaan wil beschouwen en zelf wil leven.’

Hij ontwikkelde een drie-stadia filosofie van ons innerlijk: het esthetische, het ethische en het religieuze stadium, en koos vervolgens duidelijk voor de religieuze houding. Over al deze houdingen moeten we het hebben. Van Nietzsche stamt de formule ‘God is dood’. Dat is ongetwijfeld de kortste samenvatting van het existentialistische adagium dat ‘de existentie aan de essentie voorafgaat’. Omdat ons leven geen absolute grond kent, moeten we onze eigen levensloop zelf actief vormgeven. Ook voor Nietzsche is de eigen existentie een zaak van leven of dood: wil je als slaaf door het leven gaan dan wel als heer? In het laatste geval zul je niet alleen je eigen wetgever moeten zijn, maar bovendien die wet continu op het spel moeten zetten. In de cursus zullen we deze persoonlijke levenshoudingen van beide denkers uiteenzetten en met elkaar bespreken.

Het existentialisme is dus geboren als een radicale subjectfilosofie en tegenhanger van elke (hegeliaaanse) vorm van systeemdenken. Kierkegaard en Nietzsche spoorden de mens ondanks zijn terechte vertwijfeling aan tot een nieuw zelfvertrouwen, tot het vormen van een eigen manier van ‘ik-zeggen’. In de twintigste eeuw is hun appèl gehoord door de vroege Heidegger en Sartre, die ieder in een groot werk hun eigen vorm van existentialisme hebben ontwikkeld en verdedigd. Min of meer in hun voetspoor hebben Camus, De Beauvoir en Marcel als waarachtige subjectdenkers hun eigen variant van een existentie-filosofie ontwikkeld. In deze cursus zullen we gaan graven naar de ‘eigenlijkheid’ van Heidegger; de zelfverantwoordelijkheid van Sartre; de dubbelzinnige moraal van De Beauvoir; het uithouden van de absurditeit bij Camus; het gemeenschapsdenken van Marcel. We lezen samen enkele kernteksten van deze denkers, ook uit hun literaire werk want op Heidegger na hebben deze existentialisten belangrijke grondstemmingen zoals angst, echec, hoop en wanhoop, vervreemding en walging, ook in de vorm van verhalen gearticuleerd.

Het existentialisme heeft niet alleen zoals te verwachten viel vanuit christelijke of marxistische hoek, maar ook vanuit de filosofie stevige kritiek ontmoet. In de cursus komen ook de belangrijkste critici aan bod: Michel Foucault ageerde hevig tegen het megalomane humanisme van de existentialisten, door te stellen dat de mens eerder product dan oorzaak is van het menselijk bestaan. Charles Taylor bekritiseerde Jean Paul Sartres visie dat een handeling pas waardevol wordt door de eigen keuze voor die handeling. Recentelijk staat de filosofie van Iris Murdoch weer volop in de belangstelling. Murdoch begon als leerling van Sartre, maar eindigde als zijn meest radicale criticus. In haar ogen ziet Sartre de mens te veel als een winkelende klant in plaats van als een bedachtzaam en aandachtig levend wezen.

Hiermee zijn de fundamentele opzet en richting van deze cursus gegeven. Het existentialisme is een filosofie van de subjectiviteit en van de innerlijkheid. De grote vraag is of zij die pretentie kan waarmaken, of en hoe ze ons kan leren om zelf minder ontheemd en meer vanuit een eigen innerlijke houding, en dus meer weerbaar te leven. Ik zal zelf duidelijk stelling nemen in dit debat over de invulling van ons innerlijk, geestelijk leven, zij het niet op de eerste dag. Van de deelnemers wordt gevraagd gaandeweg de cursus zelf hun positie te bepalen en hun eigen keuzes te maken. Je bent van harte welkom!'.
Joep Dohmen

[bs-start]col-sm-6 col-md-6[/bs] De Beauvoir

AgiosNikolaos700 2 1

[bs]col-sm-6 col-md-6[/bs] Heidegger

AgiosNikolaos700 2 1

[close-bs]

Wat voor gesprekken staat je te wachten? Vraag twee voorproefjes aan.

Joep Dohmen heeft twee voorproefjes gemaakt, ter illustratie van welk soort gesprekken je te wachten staat. Het eerste fragment is van Sartre en gaat over kiezen; het tweede is een commentaar van Maarten van Buuren op het begrip ‘te kwader trouw’: Wil je ze ontvangen? Stuur dan een eenvoudig mailtje naar info@evdaimonia.com 

 

WEEKPROGRAMMA

 

Dit nog voorlopige weekprogramma zal nog verder worden aangevuld met de uitwerking van de thema's en een beschrijving van de interactie-momenten e.d.

zondag

Ontvangst om 16.00 uur op Villa Dio Petres. Kennismaking en presentatie over Kreta.

Aansluitend diner.

 

maandag

Thema: De angst voor de vrijheid. De ontmaskering van Erich Fromm.

We beginnen de week met een college op de trappen van de Dorische stad Lato.

joep lato compressor

Joep Dohmen met een college in de Dorische stad Lato.

Aansluitend college op Villa Dio Petres

Lunch op eigen gelegenheid

Diner en film of doumentaire op Villa Dio Petres

 

dinsdag

Thema: Wie durft er nog IK te zeggen?Menselijke vrijheid bij Kierkegaard en Nietzsche.

College op Villa Dio Petres

Lunch in het nabijgelegen Kroustas


Stilte-wandeling rondom Kroustas

kroustas wandeling1160 2 van 2

Wandelroute rondom Kroustas

Borrel en gesprek op Villa Dio Petres

Diner op eigen gelegenheid.

 

woensdag

Thema: Drie soorten waarachtigheid. Authenticiteit bij Heidegger, Sartre en De Beauvoir.

College op Villa Dio Petres

Lunch in vallei van Katharo

Joep Dohmen op Katharo 2021 compressor

Cursusonderdeel in de Vallei van Katharo

Diner op eigen gelegenheid

 

donderdag

Thema: De vorming van onze innerlijke wereld. Aandacht en liefde bij Iris Murdoch.

College op Villa Dio Petres

Lunch aan zee en vrije tijd aan zee, tevens voorbereidingstijd voor diner parlant

leiderschap 6 compressor

 

Diner parlant op Villa Dio Petres

 

vrijdag

Thema: Zijn wij allemaal Sisyphus? De overwinning van de absurditeit volgens Camus.

College op Villa Dio Petres

Lunch op Villa Dio Petres

Middag vrij

Afscheidsdiner.

 

zaterdag

Het programma is afgelopen na het laatste ontbijt.


Datum

Je bent welkom van 27 augustus tot en met 2 september  2023.

Prijzen

De cursusprijzen zijn:

  • € 1.450,-- per persoon bij twee personen op een tweepersoonskamer,

  • € 1.510,-- bij gebruik van een éénpersoonskamer (slechts twee beschikbaar),

  • € 1.570,-- per persoon bij alleengebruik van een tweepersoonskamer,

De cursusprijs is inclusief:

  • reader en/of boek;
  • docent;
  • cursusmaterialen;
  • 6 nachten logies in een airconditioned kamer;
  • 6 maal ontbijt;
  • alle in het programma genoemde gezamenlijke picknicks, lunches en diners;
  • gezuiverd water bij alle gelegenheden;
  • koffie/thee, gezuiverd water en vruchtensappen tijdens de door ons verzorgde gezamenlijke momenten;
  • enkele glazen wijn of bier tijdens de door ons geserveerde maaltijden;
  • tafelwater bij alle maaltijden;
  • excursies naar bijzondere plekken;
  • toegangskosten voor bezienswaardigheden in het programma;
  • vervoer van je logeeradres naar de cursuslokatie en bij excursies, als je geen eigen vervoer hebt;
  • boekingskosten.

De cursusprijs is exclusief:

  • vluchten;
  • transfers tussen (lucht)haven en je logeeradres;
  • 3 maaltijden;
  • zelf bestelde frisdranken en alcoholische dranken, vruchtensappen, koffie/thee en andere versnaperingen tijdens de maaltijden in restaurants of andere gelegenheden;
  • persoonlijke uitgaven;
  • eventuele toeslag voor logies op Villa Dio Petres.
  • annulerings- en reisverzekering.

Korting bij eigen vervoer.
Als je tijdens de cursus zelf zorgt voor alle vervoer (bijvoorbeeld met een huurauto), geldt een korting van € 60.

Hoe kom je op je logeeradres?

Kies voor de luchthaven van Heraklion. Niet Chania. De luchthaven van Heraklion is ongeveer 70 kilometer verwijderd van je logeeradres.

Door regelgeving kunnen wij in 2023 geen luchthaventransfers aanbieden. Dit vervoer is voorbehouden aan openbaar vervoer en taxi's.

Er zijn diverse gemakkelijke manieren om je logeeradres in Kritsa (pension Argyro) of Kroustas (Villa Dio Petres) te bereiken:

  • Neem de intercitybus vanaf de luchthaven van Heraklion naar Agios Nikolaos. De bus (€ 7,10) vertrekt vrijwel ieder uur voor de deur van de luchthaven. Vanaf Agios Nikolaos neem je een taxi (€ 25 à € 30) of als het lukt een aansluitende bus (circa € 2).
  • Huur een auto op de luchthaven van Heraklion. Zeker als je wat langer blijft op Kreta (wat wij zeer aanmoedigen). Als je de auto ook gebruikt tijdens de cursus bieden we je een korting aan van € 60 op de cursusprijs;
  • Neem een taxi vanaf de luchthaven van Heraklion (circa € 120).

Alle genoemde prijzen van bus en taxi zijn een inschatting.

Neem contact op als je met de genoemde mogelijkheden niet kunt reizen en particulier vervoer nodig hebt. De kosten daarvan zijn vergelijkbaar met die van een taxi.

Met een auto of taxi duurt de rit ruim 1 uur. Met openbaar vervoer en aansluitend een taxi circa 2 uur.

Klik hier voor alle informatie over autohuur, taxi en bus.

Een exclusieve week voor een beperkte groep

Het minimum aantal deelnemers voor deze cursus is 8 en het maximum is 16 deelnemers.

Gastenboek

Lees de ervaringen van eerdere gasten van Joep Dohmen in 2011-2012, 2013, juni 2014, augustus 2014, mei 2015, oktober 2015, mei 2016, september 2016, mei 2017, september 2017 en oktober 2018 en juli 2020.

Wie is Joep Dohmen?

Lees hier meer over Joep Dohmen.

Je kamer

Kies voor het gezellige dorpspension Argyro óf voor de luxere zeer rustig gelegen Villa Dio Petres (de cursuslocatie).

In pension Argyro zijn diverse tweepersoonskamers (alleen of samen te gebruiken) beschikbaar, met eigen badkamer en balkon. Er is daar één eenpersoonskamer met eigen badkamer (geen eigen buitenruimte).

Het prijsniveau van de kamers op Villa Dio Petres is hoger dan dat van pension Argyro.
Voor de 6 nachten tijdens de cursus op Villa Dio Petres wordt daarom een meerprijs berekend.
Deze meerprijs dekt ongeveer de helft van de werkelijke meerprijs.

  • € 60 voor de éénpersoonskamer in de suite, eigen terras, gedeelde badkamer (één beschikbaar)
  • € 90 voor de tweepersoonskamer in de suite, eigen terras, gedeelde badkamer (één beschikbaar)
  • € 120 voor een tweepersoonskamer voor één of twee personen (nog één kamer beschikbaar)
  • € 120 voor de tweepersoonskamer die uitsluitend aan twee personen wordt gegeven (één kamer beschikbaar)

De meerprijzen zijn per kamer en voor de gehele cursusperiode. Dus niet per nacht. De kamers worden tijdens de cursus goed schoongehouden. Bedlinnen wordt in overleg verschoond, badlinnen naar wens.
Ga naar je kamer keuze voor meer informatie.