Als je bereid bent om je te verdiepen in de filosofie van de Middellandse Zee en Afrika, betreed je een heel andere manier van denken. Er zijn nog 4 plaatsen beschikbaar!

foto: Nick Helderman

Je bent welkom van 8 tot en met 14 juni 2025

Intercultureel filosoof Renate Schepen en journalist/documentairemaker Christine Pawlata laten je kennis maken met andere stemmen en nieuwe perspectieven.

Intercultureel filosoof Renate Schepen draagt de week: 'Vaak benaderen we filosofie vanuit het land met afgebakende continenten. In de Westerse filosofie zijn daarin een aantal dominante wegen te herkennen. Maar er was altijd al meer. Als je je verdiept in het mediterrane denken besef je dat al onze ideeen in uitwisseling zijn ontstaan. In de oudheid vond die uitwisseling voornamelijk via de zee plaats. Daarin nam Kreta een belangrijke plaats in. Filosofieen uit de mediterrane wereld, laten je ervaren hoe ideeen stromen en hoe dat jou nieuwe perspectieven kan bieden'.

Journalist/documentairemaker Christine Pawlata is tijdens de filosofieweek tot en met woensdag aanwezig: 'Sinds 2023 onderzoek ik samen met Renate Schepen de Stille Stemmen uit de Oudheid – culturen uit het verleden die vaak onderbelicht of eenzijdig belicht zijn, mede door koloniale systemen. Ik zal deze filosofieweek verrijken met beeldmateriaal en geluidsopnames, afkomstig van ons onderzoek en interviews met experts. Maar ik laat ook zien wat mijn persoonlijke ontdekkingen hebben opgeleverd.  En ik laat je kennis maken met de doorgegeven kennis over mediterrane culturen in de oudheid'.

Kreta als podium voor het Mediterraan denken

Renate Schepen: ‘Kreta, de Minoïsche verhalen en de bijzondere plekken spreken me zeer aan. Het sluit aan bij mijn onderzoek in Italië van samenlevingen die op een andere manier zijn georganiseerd, en hoe dit verbonden is met filosofie en taal, zoals in Sardinië. Op Kreta wil ik onderzoeken hoe mediterrane filosofie verschilt van het dominante westerse denken in opposities.'

Filosofie uit de Mediterrane wereld

Renate Schepen: 'Als je bereid bent om je te verdiepen in de filosofie van de Middellandse Zee en Afrika, betreed je een heel andere manier van denken. Een fluïde filosofie die, net zoals eb en vloed, voortdurend beweegt. Dan kun je het stromende en bruisende in het denken gaan ervaren!'

Renate Scheepen bruist zelf ook als ze vertelt over haar ideeën voor haar week op Kreta. Ze probeert je los te weken van collectieve gedachtenpatronen.
Renate Schepen in Filosofie Magazine: 'Je bevindt je op het strand voortdurend op de scheidslijn van wat vloeibaar is en wat vast is. Je ziet dat beide steeds in elkaar overlopen en hoe dit verandert met eb en vloed. Naar de zee kijken helpt om meer fluïde te denken in plaats van vastzetten en scheiden, zoals in het westerse perspectief van de filosofie. Wat doet het met ons denken als we erkennen dat we zelf grotendeels water zijn? De Zuid-Afrikaanse filosofie van Ubuntu helpt bij het vinden van een stromende taal.'

Durf anders te denken

Renate Schepen: 'Denken kent vele vormen, niet alleen door de eeuwen heen, ook over de hele wereld. Wat we denken en hoe we denken is dan ook divers, veranderlijk en ontstaat in uitwisseling. Het geeft ons de mogelijkheid om te reflecteren op ons eigen denken en nieuwe benaderingswijzen te onderzoeken'.

Wat weten we van andere denkrichtingen?

Renate Schepen: 'In het Westen weten we (te) weinig van andere denkrichtingen, zoals Afrikaanse en oosterse. Bij de grote crises van deze tijd kunnen interculturele filosofie en andere perspectieven bijdragen aan oplossingen. Zo leerde ik bijvoorbeeld dat ‘water’ door de Dakota-native Americans gemeenschap omschreven wordt als ‘voicing the living relationship between you and me and all things’ (Tiokasin Ghosthorse). Een relationeel denken dat aansluit bij de visie vanuit Ubuntu en een Rheomode (stromende) taal, die we in deze cursus gaan behandelen.

In de afgelopen tijd ben ik steeds meer geïnteresseerd geraakt in de (vergeten) perspectieven vanuit de Mediterrane wereld. Mijn onderzoek in Italië naar de wijze waarop samenlevingen op een andere manier georganiseerd waren en hoe dit verbonden is met filosofie en taal, leidden me naar de Etrusken, Kretenzers en Sardijnen en hun denken. Mij intrigeert op welke wijze dit denken verschilt van het dominante westerse oppositionele denken.

Water speelt zeker in het Mediterrane gebied ook een belangrijke rol in de uitwisselingen tussen culturen: ook voor de Kretenzers zal het hun kennis en perspectieven hebben veranderd. Wij gaan deze week in de buurt van de zee en op verschillende locaties op zoek naar manieren om ons eigen denken ‘vloeibaarder’ en/of ‘veranderlijker” te maken en onze eigen vooronderstellingen te onderzoeken.’

Wie is Renate Schepen?

Renate zegt het volgende over haarzelf op haar eigen site.

Intercultureel en nomadisch filosoof
Hoe navigeer jij in een complexe wereld? Hoe krijg je weer zin om de ander te begrijpen? Als filosoof beweeg ik met hoofd en voeten kriskras door tijden en continenten. Zo vind ik ideeën die ons kunnen helpen om te navigeren in een complexe wereld. In mijn trainingen breng ik je in contact met filosofen die buiten de gebaande paden gingen. Hierdoor kom je tot nieuwe inzichten en creatievere oplossingen. Zoals inzichten over hoe we goed kunnen samenwerken met verschillende (werk en leiderschaps-) culturen.

Al ruim 20 jaar werk ik als trainer om teams, organisaties en cursisten nieuwe denkwerelden te laten ervaren. Dit doe ik in-company en bij opleidingsinstituten als The School of Life en de ISVW. Op interactieve en toegankelijke wijze, zoals via film performance, shared walks en podcasts neem ik je mee buiten je comfortabele bubbel, zodat je wereldbeeld verruimt.

Als nomadische filosoof reisde ik de wereld rond en ben ik in o.a in Nigeria, Etrurië en Japan geweest waar ik ideeën vond die voor onze huidige tijd relevant zijn. Ik studeerde filosofie aan universiteiten in Amsterdam, Montevideo en Accra en ben in Wenen gepromoveerd op interculturele filosofie. Daarnaast ben ik opgeleid als in-company trainer.

Wie is Christine Pawlata?

Christine Pawlata is een journalist en documentairemaakster wiens werk verscheen bij onder meer VPRO, HUMAN en Arte. Haar research voor documentaires zoals de VPRO-serie In Europa, geïnspireerd door Geert Mak, heeft haar geleerd om nieuwe perspectieven te ontdekken op geschiedenis en verhalen waarvan we denken alles al te weten.
Woonachtig in Rome, raakte Christine tijdens wandelingen door de bossen ten noorden van de stad gefascineerd door de Etrusken, die overal hun mysterieuze sporen hebben achtergelaten, maar altijd in de schaduw bleven van het oude Rome. Al 20 jaar bezoekt ze regelmatig Sardinië, waar een deel van haar familie woont. Ze grijpt elke kans om een van de duizenden millennia-oude nuraghe-torens te verkennen en blijft gefascineerd door de verschillen in denkpatronen tussen het eiland en continentaal Italië. Haar interesse groeide verder door ontdekkingen over de connecties tussen de Nuraghe- en de Minoïsche beschavingen op Kreta.

Podcasts Stille Stemmen uit de Ouheid

Luister naar de beginnende podcast-serie van Renate Schepen en Christine Pawlata.

Stille Stemmen uit de Oudheid

WEEKPROGRAMMA

Het grootste deel van de colleges zal verzorgd worden door Renate Schepen. Dit is een eerste schets van het programma. In de loop van de tijd wordt het programma verder ingevuld.

zondag: ontvangst

16.00 uur vangt de week aan met een introductie, kennismaking en een presentatie over Kreta.
Aansluitend diner.

maandag

Ons westers moderne denken

9.00 - 10.30 uur college op de trappen van de Dorische stad Lato.

11.00 - 13.00 uur college op Villa Dio Petres

13.00 uur: lunch op eigen gelegenheid

Middag vrij.

18.00 uur: een toepasselijke film.
Aansluitend diner op Villa Dio Petres.

dinsdag

Anders denken: filosofen uit de mediterrane wereld

9.00 - 12.50 uur college op Villa Dio Petres

12.50 uur presentatie over de Vallei van Katharo

13.00 uur - 18.00 uur

Lunch en samenspraak in de vallei van Katharo

Diner op eigen gelegenheid.

woensdag

Een andere vorm – buiten de geschreven bronnen

Vandaag gaan we erop uit.

Er zal een bezoek gebracht worden aan het Minoïsche Malia Palace en/of Gournia.

We brengen een bezoek aan Mochlos aan zee of Milatos aan zee.

Gezamenlijke lunch onderweg.

College in de (na-)middag.

Avond vrij. Diner op eigen gelegenheid.

donderdag

Samen stromen en een stromende taal: wij zijn, daarom ben ik (Ubuntu)

9.00 - 13.00 uur: college op Villa Dio Petres

13.00 uur: buffetlunch op Villa Dio Petres

Presentatie van de gastheren: 'Ik ben omdat wij zijn'.

Middag en avond vrij. Diner op eigen gelegenheid.

vrijdag

Nieuwe mogelijkheden in ons denken

9.00 - 13.00 uur: college op Villa Dio Petres
Gezamenlijke lunch

Middag vrij.

18.30 uur: slotdiner

Datum

Je bent welkom van 8 tot en met 14 juni 2025.

Prijzen

Deze prijzen zijn geldig tot en met 31 december 2024.

• € 1.520,-- per persoon bij twee personen op een tweepersoonskamer,
• € 1.595,-- bij gebruik van een éénpersoonskamer (slechts twee beschikbaar),
• € 1.655,-- per persoon bij alleengebruik van een tweepersoonskamer.

De cursusprijs is inclusief:

• docent;
• boek en/of reader;
• materiaal ter plaatse;
• 6 nachten logies in een airconditioned kamer;
• 6 maal ontbijt;
• alle in het programma genoemde gezamenlijke picknicks, lunches en diners;
• gezuiverd water bij alle gelegenheden;
• koffie/thee, gezuiverd water en vruchtensappen tijdens de door ons verzorgde gezamenlijke momenten;
• enkele glazen wijn of bier tijdens de door ons geserveerde maaltijden;
• tafelwater bij alle maaltijden;
• vervoer tussen pension Argyro en de leslocatie;
• excursies naar bijzondere plekken;
• toegangskosten voor bezienswaardigheden in het programma;
• boekingskosten.

De cursusprijs is exclusief:

• vluchten (deze regel je zelf);
• transfers tussen (lucht)haven en je logeeradres (deze regel je zelf);
• frisdranken, alcoholische dranken, vruchtensappen, koffie/thee en andere versnaperingen tijdens de maaltijden in restaurants of andere gelegenheden;
• persoonlijke uitgaven;
• eventuele toeslag voor logies op Villa Dio Petres.
• annulerings- en reisverzekering.

Korting bij eigen vervoer:
Als je tijdens de filosofieweek zelf zorgt voor alle vervoer (bijvoorbeeld met een huurauto), geldt een korting van € 60,--. Dit dient uiterlijk twee maanden voor aanvang van de week te worden gemeld. Daarna is de korting niet meer mogelijk.

Hoe kom je op je logeeradres?

Kies voor de luchthaven van Heraklion. Niet Chania. De luchthaven van Heraklion is ongeveer 70 kilometer verwijderd van je logeeradres. Het vervoer naar je logeeradres is voorbehouden aan openbaar vervoer en taxi's. 

Er zijn diverse gemakkelijke manieren om je logeeradres in Kritsa (pension Argyro) of Kroustas (Villa Dio Petres) te bereiken:

• Neem de intercitybus vanaf de luchthaven van Heraklion naar Agios Nikolaos. De bus (€ 7,80) vertrekt vrijwel ieder uur voor de deur van de luchthaven. Vanaf Agios Nikolaos neem je een taxi (€ 25 à € 30) of als het lukt een aansluitende bus (circa € 2).
• Huur een auto op de luchthaven van Heraklion. Zeker als je wat langer blijft op Kreta (wat wij zeer aanmoedigen).
• Neem een taxi vanaf de luchthaven van Heraklion (circa € 100).

Alle genoemde prijzen van bus en taxi zijn een inschatting.

Neem contact op als je met de genoemde mogelijkheden niet kunt reizen en particulier vervoer nodig hebt. De kosten daarvan zijn vergelijkbaar met die van een taxi.

Met een auto of taxi duurt de rit ruim 1 uur. Met openbaar vervoer en aansluitend een taxi circa 2 uur.

Klik hier voor alle informatie over autohuur, taxi en bus

Een exclusieve week voor een beperkte groep

Het minimum aantal deelnemers voor deze cursus is 8 en het maximum is 16 deelnemers.

Je kamer

Je logeert in Pension Argyro of Hotel Villa Dio Petres.

In pension Argyro zijn meerdere tweepersoonskamers beschikbaar, ook voor alleengebruik.
Er is één eenpersoonskamer beschikbaar (met beperkt uitzicht).

In Hotel Villa Dio Petres (de leslocatie) zijn nog beschikbaar:

• een éénpersoonskamer in de suite, met groot bed (1.40 breed), een eigen flink terras met uitzicht op olijfgaarden, bergen en zijdelings zee, met gedeelde badkamer. Bij voorkeur voor een dame. Meerprijs € 90.

Genoemde meerprijs geldt voor de 6 overnachtingen totaal tijdens de cursus.

Ga naar je kamer keuze voor meer informatie.