Samen op zoek naar nieuwe verhalen voor overheid en samenleving, door filosofische inspiratie.

Een cursus voor bestuurders, beleidsmakers en strategen in de publieke sector.

U bent welkom van 14 tot en met 20 juli 2024 op de Academie op Kreta.

Op de geboortegrond van de filosofie en de democratie bieden we een intensieve cursus over politiek, bestuur en uitvoering - en vooral ook over hoe u daar zelf vorm aangeeft. De cursus laveert tussen oude bronnen en actuele vraagstukken en tussen diepe diagnoses en echte oplossingen. Deelnemers met verschillende achtergronden volgen interactieve colleges en gaan gezamenlijk in gesprek over hun mogelijkheden.

Gun uzelf een professionele time-out met gelijkgestemde cursisten en gemotiveerde docenten – ook uw organisatie wordt daar beter van.

Nadere toelichting: professionals in de publieke sector ervaren hun werksituatie nogal eens als beklemmend. De samenleving kent grote problemen, maar de mogelijkheden tot handelen zijn vaak beperkt. Verschillende crises komen samen: de klimaatverandering, geopolitieke strijd, maatschappelijke onrust, polarisatie en wantrouwen. De urgentie om te handelen neemt toe. Maar hoe doe je dat binnen de eigen (organisatorische) context?

Deze cursus biedt de kans om in Griekenland – de bakermat van de democratie - de actuele toestand van Nederland te onderzoeken en uw eigen rol daarin te bepalen.

Hoe doen we het als democratische rechtsstaat en wat kan en moet beter? En wat kunt u in uw publieke functie daarin betekenen? Sociale spanningen, een gebrek aan slagkracht en een overmatige bureaucratisering in de uitvoering: het lijkt alsof de Nederlandse democratische rechtsstaat vermoeid is. In juli 2024 zit er (waarschijnlijk) een nieuw kabinet en zijn de beleidsdoelen vastgesteld. Zien we nieuwe vormen van elan en sociale veerkracht? En hoe kan daar dan uitvoering aan worden gegeven?

Certificaat

Bij deze cursus hoort een certificaat. Als bewijs dat je deze cursus met Hans Boutellier en Daan Roovers hebt doorlopen.

Juist op Kreta

De cursus gaat vanuit een filosofisch perspectief over de actuele situatie in Nederland. De fysieke afstand en de sociale omgeving van Kreta helpen om te reflecteren op de Nederlandse situatie. Zo wordt in de cursus aandacht besteed aan de op Kreta nog aanwezige 'commons' en aan de andere verhoudingen tussen de inwoners van Kreta.
Alle cursussen van de Academie op Kreta vinden plaats in een betekenisvolle andere wereld. De cursus biedt de gelegenheid om u in die andere omgeving professioneel te herbronnen. U bent een week lang los van vaste (denk)patronen en dagelijkse taken en beslommeringen. Gedurende de cursusweek komen we - naast de academie voor de interactieve colleges - op verschillende locaties.

We gaan naar een tot nadenken stemmende hoogvlakte, maken kennis met de Griekse keuken en manier van leven en maken desgewenst een verfrissende duik in zee. Om zo dicht mogelijk bij de oorsprong van de democratie te komen start de cursusweek op de agora van een Dorische stad; vergelijkbaar met die in Athene, waar Socrates destijds actief was. Een indrukwekkend filosofisch begin van een intensieve week van professionele verdieping en mentale ontspanning.

Ik maak me zorgen over het sociaal-politieke klimaat in Nederland. Deze cursus heeft me geholpen te begrijpen wat er gebeurt en wat daaronder ligt, alsmede om te bepalen in welke richting mijn persoonlijke bijdrage aan verbetering ligt.

'Het was een schot in de roos! Ik was op zoek naar ruimte voor anders denken, anders kijken en anders oordelen in mijn rol als bestuurder van een complexe publieke opgave. Het onderdompelen in de grote rijkdom van deze cursus, inhoudelijk, maar ook qua groep en setting, heeft me heel veel aanknopingspunten gegeven om in mijn rol en werk mee verder te gaan'.

Illya Soffer

Hans Boutellier en Daan Roovers op Kreta

Docenten: Hans Boutellier en Daan Roovers

Daan Roovers is filosoof en (voormalig) Denker des Vaderlands en Hans Boutellier is nestor in de wereld van beleid en wetenschap. Zij vonden elkaar in een gevoel van urgentie inzake het openbaar bestuur. Zij verheugen zich erop om met de deelnemers de problemen van politiek, bestuur en uitvoering vanuit verschillende perspectieven onder de loep te nemen.

Daan Roovers is lid van de Eerste Kamer en was lid van de Raad voor Openbaar Bestuur (ROB). Zij schreef voor de ROB een een lezenswaardige blog.

Hans Boutellier is bijzonder hoogleraar Polarisatie en maatschappelijke veerkracht aan de Vrije Universiteit en was directeur van het Verwey-Jonker Instituut.
We brengen je graag in contact met Hans Boutellier als je twijfelt en met hem van gedachten wilt wisselen om te weten of deze cursus bij je past.

Vraag een gesprek aan met Hans Boutellier of ontvang twee columns van de beide docenten.

Stuur daartoe een e-mail naar info@evdaimonia.com als u de columns wilt ontvangen en/of in contact wilt komen met Hans Boutellier.

de buitenschool

De thema's

De docenten verzorgen inleidingen op vijf thema’s vanuit filosofie en wetenschap. Vanuit de diepte bespreken zij met de cursisten de oppervlakte van het heden - zonder politieke taboes, zonder last of ruggenspraak. Deelnemers kunnen desgewenst van tevoren vraagstukken inbrengen waar zij zich in het bijzonder mee willen bezighouden. Op basis van urgentie en expertise kozen Daan en Hans voor de volgende thema’s:

• Democratie, tegenmacht en participatie
• Identiteitspolitiek en polarisatie
• Veiligheid en vertrouwen
• Media en democratie
• Duurzaamheid, pragmatisme en lange termijn

'De cursus heeft voor mij een kantelpunt betekend. In het verkrijgen van nieuwe inzichten waar ik de komende tijd volop gebruik van kan maken. En in het besef dat de vrijheid om anders te kijken naar hetzelfde een verrijking van het leven is.

Wim de Waard

WEEKPROGRAMMA

zondag

16.00 uur: kennismaking, toelichting op het programma, presentatie over Kreta en gezamenlijk diner

maandag

thema: Democratie, tegenmacht en participatie

De democratie vindt haar oorsprong in Griekenland. De volksheerschappij, samengesteld uit de woorden ‘demos’ (volk) en ‘kratein’ (heersen) ontstond er enkele eeuwen voor onze jaartelling. Vrije burgers beslissen over de inrichting van de samenleving - dat is de kern. Voor de invulling van deze inspraak bestaan verschillende modellen. Onze moderne manier met verkiezingen van vertegenwoordigers is er daar één van. Rousseau opperde in de achttiende eeuw al dat daar veel op aan te merken is. Werkt deze vorm van vertegenwoordiging nog wel in een samenleving die zoveel burgers omvat (in Nederland 17,5 miljoen, in Europa 500 miljoen)? Hoe groot kunnen de sociaaleconomische en de culturele verschillen zijn om in een parlement vruchtbaar tot samenwerking kunnen komen?

De machtsvorming in de politiek wordt bemoeilijkt door een toenemende versplintering. Daartegenover staan dwingende coalitieafspraken. De kritiek op een vleugellam parlement dat nog amper haar controlerende taak kan vervullen zwelt aan. Het is tijd voor tegenmacht, maar waar komt die vandaan? Uit de Tweede Kamer? De ambtenarij? De journalistiek? Of is misschien toch de burger aan zet om tegenmacht te belichamen, via referenda of via een burgerberaad - zoals o.a. David van Reybrouck voorstaat?

In 2024 is er een nieuw parlement en zit er hoogst waarschijnlijk een nieuw kabinet. Gloort er een nieuw perspectief of blijft alles bij het oude? Met name op lokaal niveau wordt er op allerlei manieren geëxperimenteerd met participatie, en hoewel er veel enthousiasme is, is er ook weerstand. Nieuwe ideeën zijn welkom, draagvlak is noodzakelijk, maar de inbedding van de inbreng van burgers blijkt lang niet altijd eenvoudig. En dat terwijl het in de democratie uiteindelijk daar om begonnen was: vrije burgers die beslissen over de inrichting van de samenleving.

9.00 – 11.00 uur opening in Dorische stad Lato

de Dorische stad Lato

11.00 - 13.00 uur: college

13.00 - 14.00 uur: lunch op eigen gelegenheid

14.00 - 18.00 uur: schrijfoefening en reflectie: 'Hoe beoordeel jij de actuele toestand in de Nederlandse samenleving?'.

18.00 uur film en diner met nabespreking film.

dinsdag

thema: Identiteitspolitiek en polarisatie

Identiteitspolitiek en polarisatie, het zijn veel gebruikte woorden, modewoorden. Maar modewoorden zijn er nooit voor niets. Er lijkt sprake te zijn van groeiende tegenstellingen tussen individuen en groepen. Van boeren, BLM-activisten en #MeToo-feministen tot islamisten en witte superioriteitsdenkers: er woedt een hevige strijd tussen (collectieve) identiteiten. We zien het ook terug in de discussie rond vaccinatie, rond het klimaat of tussen jong en oud: individuele kenmerken of heilige overtuigingen bepalen de toon van het debat. Geen misverstand: er zijn belangrijke verschillen tussen deze bewegingen. Maar identiteit staat centraal. Sociale media spelen daarbij een doorslaggevende rol.

De ideologische twintigste eeuw werd afgelost door een identitaire 21ste eeuw. Een ideologie is een omvattend pakket van levensbeschouwing en maatschappijopvatting; zij verenigt jong en oud, elite en massa. Nederland was tot in de jaren tachtig een schoolvoorbeeld van een (verzuilde) ideologische samenleving: het collectief bepaalde wie je was en hoe je je moest gedragen. In de 21ste eeuw is eerder het omgekeerde het geval: vanuit het individu wordt het collectief gekozen c.q. gecreëerd. Met een superdiverse bevolkingssamenstelling en de sociale media is het moeilijk om een samenleving te vormen van ‘grote verhalen’. Ook de politiek is verpersoonlijkt.

In die context is een klassiek inzicht relevant. Plato onderscheidde naast de ratio (logos) en het verlangen (eros) een derde levenskracht: thymos. Het staat voor de wil tot erkenning, de behoefte gehoord en gezien te willen worden. Het gaat over de moed en de doorzettingskracht die daarvoor nodig zijn. En het verwijst naar de woede die loskomt als deze erkenningsdrift wordt gefrustreerd, als men zich niet gezien en gehoord voelt. Het is alsof deze levenskracht - zonder ideologische inbedding - tot volle uitbarsting is gekomen. We bespreken aan de hand van onder andere Francis Fukuyama de actuele polarisatie en identiteitspolitiek. En denken na over hoe polariserende processen kunnen worden doorbroken – en waarom dat eigenlijk nodig is.

9.00 – 13.00 uur: college

13.00 uur: vertrek naar de vallei van Katharo. Katharo is een commons met een bijzondere vorm van bestuur.

13.00 - 14.30 uur lunch

14.30 - 18.00 uur: Groepsgesprek en wandeling met opdracht.

Avond: diner op eigen gelegenheid.

Denk- en schrijfopdracht over het in de praktijk brengen van de stof.

woensdag

thema: Veiligheid en vertrouwen

Veiligheid is een van de veel gebruikte woorden in de wereld van het openbaar bestuur. Maar wat is dat eigenlijk; wanneer ben je nu echt veilig? Een goede definitie is eigenlijk niet te geven – in de filosofie heeft dat een essentially contested concept: je kunt het niet over eens worden. Het geldt ook voor vertrouwen. Toch zijn veiligheid en vertrouwen allesbepalend voor de wereld waarin we leven, internationaal, nationaal, maar ook lokaal. Veiligheid bestrijkt steeds grote domeinen van beleid en samenleving en steeds meer partijen raken erin betrokken.

In een ‘risicosamenleving’ (Ullrich Beck) bestaan natuurlijk vele veiligheidsvraagstukken: van voedselveiligheid tot virusinfecties, van internationale cyber war tot straatcriminaliteit. De laatste jaren is er veel aandacht voor ondermijnende georganiseerde misdaad. Dan gaat het in de eerste plaats over de drugsindustrie en de ‘criminele geldstromen’ die daarmee gepaard gaan. Maar ook om andere veiligheidsrisico’s waarvan autoriteiten het gevoel hebben dat ze er geen zicht en greep op hebben. Het creëert een sfeer van argwaan en wantrouwen.

De risicosamenleving creëert een utopisch verlangen naar veiligheid en zekerheid. Maar hoever kunnen we daarin gaan? En hoe kunnen we het vertrouwen in de samenleving bevorderen? Wat moeten we bijvoorbeeld met het drugsbeleid? Hoe verhoudt de groei van datamining en surveillance zich tot de integriteit van de persoonlijke levenssfeer? We bespreken het verlangen naar veiligheid onder verwijzing naar Jeremy Bentham, Ullrich Beck, Michel Foucault en andere auteurs. En we onderzoeken de verhouding tussen een betrouwbare overheid en een waakzame overheid. Hoe houden we de democratische rechtsstaat open en rechtvaardig?

9.00 – 13.00 uur: college

13.00 - 14.00 uur: rust en zwemmen in Amoudara.

Middag groepsgespek in Villa Dio Petres: thermometer in de week en reflacties van de docenten.

Diner in Kritsa.

donderdag

thema: Media en democratie

De publieke opinie, ‘the true ruling power of the country’, is een sterke en onzichtbare kracht in een democratie. Walter Lippmann ziet dat deze kracht als een essentiële pilaar van de politiek. Maar: hoe komen burgers tot hun oordeel? En wat voor rol spelen sociale media en artificiële intelligentie daarin? Een democratie stelt niet alleen hoge eisen aan haar burgers, ook aan de informatievoorziening. De media worden niet voor niets ook wel de vierde macht genoemd. De rol van de onafhankelijke pers als kritische waakhond is een belangrijke pijler van een gezonde democratie, maar wat zijn precies de voorwaarden voor die rol?

Nu de media zo gedemocratiseerd zijn dat iedereen via sociale media zijn of haar mening kan ventileren is het de vraag of het risico op manipulatie en propaganda kleiner is geworden of juist groter. De horizontalisering van de nieuwsvoorziening kent risico’s. Nepnieuws kan zich razendsnel verspreiden en trekt officiële nieuwsbronnen en wetenschappelijke kennis in twijfel. De radicale emancipatie die met de digitalisering gepaard gaat, is nog lang niet uitgekristalliseerd.

Het vrije online debat lijkt zeker voordelen te bieden: toegankelijk en snel kunnen burgers zich uitspreken over onderwerpen waarbij ze vroeger aan de kant stonden. Het idee van ongehinderde, machtsvrije communicatie tussen alle burgers van Habermas lijkt dichterbij te komen. Tegelijkertijd krijgen we er ongevraagd een geweldige polarisatie voor terug. De economisch gedreven krachten achter de platforms gedijen bij conflict en oproer. Hoe kunnen we het publieke debat heroveren?

9.00 – 13.00 uur: college

13.00 uur: lunch in een restaurant in Kroustas.

14.00 - 15.00 uur: vragenuur en thermometer in de week.

15.00 - 16.30 uur: wandeling met opdracht en een presentatie over de manier van samenleven op Kreta.

16.00 - 18.00 uur: voorbereidingstijd voor diner parlant

18.00 - 20.30 uur: diner parlant.

vrijdag

thema: Duurzaamheid, pragmatisme en de lange termijn

Duurzaamheid groeit uit tot het alles overkoepelende vraagstuk van deze tijd. Maar hoe verhoudt de urgentie zich tot de bestuursvormen van deze tijd? Kunnen we een dergelijke omvattende problematiek aan? We leven in een netwerkmaatschappij, waarin het openbaar bestuur op veel fronten slagkracht mist en het onduidelijk is wie het voor het zeggen heeft. We spreken van een pragmacratie, geleid door de Weberiaanse principes effectiviteit en efficiëntie. Het openbaar bestuur stelde zich in op ordening, waarbij ruim baan gegeven is aan de markt (neoliberalisme). Het leidde tot groeiende ongelijkheid en onvrede.

We onderzoeken in dit thema de rol van de verschillende organisaties en instituties, de wijze van samenwerking, de verhouding tussen publiek en privaat om het klimaatvraagstuk aan te pakken. Dit doen we vanuit het groeiende besef dat ‘de pragmacratie’ op zijn einde loopt. Maar wat komt ervoor in de plaats? Een vitale democratie moet niet alleen oog hebben voor de risico’s hier en nu, maar vooral ook zicht houden op de koers. In een politiek klimaat dat wordt gedomineerd door ophef, spoeddebatten en de laatste peilingen ligt de nadruk al snel op het bestrijden van incidenten in plaats van aandacht voor taaie, structurele problemen.

Hoe veroveren we, ook in de politiek, de lange termijn op de korte? Biedt duurzaamheid een nieuw perspectief – herbergt het de nieuwe verhalen en visies voor de toekomst? Aan de hand van het werk van Bruno Latour en Roman Krznaric oefenen we in langetermijnperspectieven, in het verruimen van onze tijd-horizon en het ontwikkelen van goed voorouderschap.

9.00 – 13.00 uur: slotcollege

Lunch in een restaurant in Kroustas

Middag: voorbereidingstijd voor bijdragen tijdens slotdiner..

Avond: slotdiner.

zaterdag

De cursus eindigt met het laatste ontbijt.

Datum

Je bent welkom van 14 tot en met 20 juli 2024.

Prijzen

• € 2.865,-- per persoon bij twee personen op een tweepersoonskamer,
• € 2.925,-- bij gebruik van een éénpersoonskamer (slechts twee beschikbaar),
• € 2.985,-- per persoon bij alleengebruik van een tweepersoonskamer,

De cursusprijs is inclusief:

• reader en boeken;
• docenten;
• cursusmaterialen;
• 6 nachten logies in een airconditioned kamer;
• 6 maal ontbijt;
• alle in het programma genoemde gezamenlijke picknicks, lunches en diners;
• gezuiverd water bij alle gelegenheden;
• koffie/thee, gezuiverd water en vruchtensappen tijdens de door ons verzorgde gezamenlijke momenten;
• enkele glazen wijn of bier tijdens de door ons geserveerde maaltijden;
• tafelwater bij alle maaltijden;
• excursies naar bijzondere plekken;
• toegangskosten voor bezienswaardigheden in het programma;
• vervoer van je logeeradres naar de cursuslokatie en bij excursies, als je geen eigen vervoer hebt;
• boekingskosten.

De cursusprijs is exclusief:

• vluchten;
• transfers tussen (lucht)haven en je logeeradres;
• 3 maaltijden;
• zelf bestelde frisdranken en alcoholische dranken, vruchtensappen, koffie/thee en andere versnaperingen tijdens de maaltijden in restaurants of andere gelegenheden;
• persoonlijke uitgaven;
• eventuele toeslag voor logies op Villa Dio Petres.
• annulerings- en reisverzekering.

Korting bij eigen vervoer.
Als je tijdens de cursus zelf zorgt voor alle vervoer (bijvoorbeeld met een huurauto), geldt een korting van € 60.

Hoe komt u op uw logeeradres?

Kies voor de luchthaven van Heraklion. Niet Chania. De luchthaven van Heraklion is ongeveer 70 kilometer verwijderd van je logeeradres. Het vervoer naar uw logeeradres is voorbehouden aan openbaar vervoer en taxi's. 

Er zijn diverse gemakkelijke manieren om je logeeradres in Kritsa (pension Argyro) of Kroustas (Villa Dio Petres) te bereiken:

• Neem de intercitybus vanaf de luchthaven van Heraklion naar Agios Nikolaos. De bus (€ 7,10) vertrekt vrijwel ieder uur voor de deur van de luchthaven. Vanaf Agios Nikolaos neem je een taxi (€ 25 à € 30) of als het lukt een aansluitende bus (circa € 2).
• Huur een auto op de luchthaven van Heraklion. Zeker als je wat langer blijft op Kreta (wat wij zeer aanmoedigen). Als je de auto ook gebruikt tijdens de cursus bieden we je een korting aan van € 60 op de cursusprijs;
• Neem een taxi vanaf de luchthaven van Heraklion (circa € 120).

Alle genoemde prijzen van bus en taxi zijn een inschatting.

Neem contact op als u met de genoemde mogelijkheden niet kunt reizen en particulier vervoer nodig hebt. De kosten daarvan zijn vergelijkbaar met die van een taxi.

Met een auto of taxi duurt de rit ruim 1 uur. Met openbaar vervoer en aansluitend een taxi circa 2 uur.

Klik hier voor alle informatie over autohuur, taxi en bus.

Een exclusieve week voor een beperkte groep

Het minimum aantal deelnemers is 8. Het maximum aantal deelnemers is 12.

Gastenboek

Lees de ervaringen van eerdere gasten met Daan Roovers in haar gastenboek van 2021 en lees de ervaringen van gasten met dezelfde cursus van Hans Boutellier en Daan Roovers in 2022.

Wie zijn Hans Boutellier en Daan Roovers?

Lees hier meer over Hans Boutellier en hier meer over Daan Roovers.

Je kamer

U logeert in B&B Hotel Villa Dio Petres, de cursuslocatie, of in Pension Argyro.

In pension Argyro is één eenpersoonskamer beschikbaar, en meerdere tweepersoonskamers.

In B&B Hotel Villa Dio Petres (de cursuslocatie) zijn de volgende kamers nog beschikbaar:

• een tweepersoonskamer die uitsluitend aan twee personen wordt gegeven (één kamer beschikbaar), meerprijs € 120
• bijvoorkeur voor een heer in verband met gedeelde bakamer: de éénpersoonkamer in de suite, eigen terras, gedeelde badkamer, meerprijs € 60.

Genoemde meerprijs is per kamer en voor de gehele cursusperiode (6 nachten totaal).

Ga naar uw kamer keuze voor meer informatie.